‘YİBO’ belgeseli izleyiciyle buluşuyor

2025-09-11 16:17:11


	 

	İSTANBUL - Şükran Demir ve Özgür Ünal’ın yönetmenliğini üstlendiği “YİBO” adlı belgesel izleyiciyle buluşuyor.

	 

	Kürt çocukların asimile edilmesi amacıyla kurulan Yatılı İlköğretim Bölge Okulları (YİBO), 2023 yılında kapsamlı bir projeye konu oldu. Hafıza Merkezi Gençlik Projesi kapsamında hazırlanan “Şiddet ve Asimilasyon Aracı Olarak YİBO” adlı e kitabın yazarları Şükran Demir ve Özgür Ünal; bu e kitabın temelini, 1962–2010 yılları arasında Kürdistan’ın Bedlîs (Bitlis), Wan (Van), Colemêrg (Hakkari), Êlih (Batman), Riha (Urfa), Amed, Dêrsim ve Mûş illerinde yaşamış 25 YİBO mezunu ile yapılan görüşmelere dayandırıyor. Çalışma, YİBO’ları şiddet ve asimilasyon aracı olarak tanımlıyor; çocukların kültürleri, dilleri ve etnik kimlikleri nedeniyle dışlandığını ve askeri disiplin altında hedef alındığını vurguluyor.

	 

	Cumhuriyet tarihinde, özellikle 1990’larda köy yakmaları sonrasında yaygınlaşan YİBO’ların kuruluş ve yayılma süreci hem e kitabın hem de belgeselin merkezinde yer alıyor. Hem kitapta hem de belgeselde devletin eğitim kurumları aracılığıyla Kürt çocuklara yönelik uygulanan ve yaşamın her alanına sirayet eden asimilasyon politikalarının derin etkileri görünür kılınıyor. Ayrıca Kürdistan bölgesinde yaşanan ağır insan hakları ihlallerini de ortaya koyuyor.

	 

	Toplumsal belleği gün yüzüne çıkarıyor

	 

	Yönetmenler Şükran Demir ve Özgür Ünal, bu hikayeyi görsel anlatı yöntemiyle beyazperdeye taşıyor. YÎBO belgeseli, öğrencilerin tanıklıkları, arşiv kayıtları ve terk edilmiş YİBO binaları aracılığıyla toplumsal belleği canlandırmayı hedefliyor.

	 

	FilmAmed Festivali

	 

	Ortadoğu Sinema Akademisi ile Peyas (Kayapınar) Belediyesi ortaklığında düzenlenen 9. FilmAmed Belgesel Film Festivali’nde finalist belgeseller açıklandı ve “YİBO” belgeseli de seçki arasında yer aldı. Belgesel Festivali 26-30 Eylül tarihleri arasında gerçekleşecek. Festivalin programı ilerleyen günlerde paylaşılacaktır.