Pelşin Çetinkaya

 

AMED - Yaz mevsiminin gelmesiyle sık görülen idrar yolu enfeksiyonu, yaşam kalitesini de ciddi anlamda etkiliyor.

 

Her mevsim bazı hastalıklarda artış yaşansa da havaların ısınması, bakteriler için daha fazla üreme alanı demek. Bu hastalıklardan biri de herkesi etkileyebilen, ancak mevsimsel etkilerinin dışında korunamama durumunda sıklıkla görülen idrar yolu enfeksiyonu. İdrar yolu enfeksiyonuna dair tüm bilinmesi gerekenleri hemşire Derya Cengiz ile konuştuk.

 

Bakteri kaynaklı bir hastalık

 

Derya, idrar yolu enfeksiyonunu, “idrar yolunun herhangi bir yerinde dışarıdan taşınan bakterilerle oluşan enfeksiyonlara verilen isim” olarak tanımlarken, “İdrar yolu dediğimiz alan mesane, mesanelerden aşağı doğru idrarın çıkışını sağlayan üreterler dediğimiz bölgedir ve idrarın oluşumuna vesile olan, kanı temizleyen böbrekler aracılığıyla olan üç bölümden oluşuyor. Bölgesel olarak da isimleri enfeksiyonun karakterine göre değişebiliyor. Mesela üretrit, sistitfip, nefrit gibi idrarın çıkışını sağlayan kanallar üretra dediğimiz kanallar, enfeksiyon durumunda kullandığımız bir kavram. Sistit mesanenin enfeksiyonu, piyelonefrit ise böbreğe sıçramış enfeksiyonu tarif eder” sözleriyle hastalığa dair kavramları paylaştı.

 

Kadınlarda daha fazla görülüyor

 

Çeşitli durumlarda insanların bakteri kaptığını, bu bakterilerin de kişide idrar yolu enfeksiyonlarına sebep olduğunu dile getiren Derya, “Dönemsel olarak yaz aylarında ya da kış aylarında daha fazla oluyor diyemeyiz. Erkeklerde kadınlara oranla daha az görünüyor diyebiliriz. Çünkü kadınlara göre erkeklerin idrar yolu üretra dediğimiz son kısım, idrarı atmamızı sağlayan kanal, biraz daha uzundur. Kadınların haliyle dışarıdan herhangi bir enfeksiyon kapma ihtimalleri, bakteri oraya direkt yerleşeceği için biraz daha yatkın hale getiriyor ama bunu da önleme yöntemleri var” dedi.

 

İdrar yolu enfeksiyonu belirtileri

 

Derya bu hastalığın belirtileri arasında en çok idrar yaparken yanma ve ağrı hissi olduğunu paylaşırken, diğer belirtileri de şu şekilde açıkladı: “Çok sık idrara çıkma, özellikle kasıklara vuran bir ağrı olabiliyor. Bir bakteri varlığı var ve bu bakterinin çoğalmasından kaynaklı enfeksiyonun varlığından bahsediyoruz. Herhangi bir bakterinin varlığında vücuttaki sayının artmasına bağlı olarak ateş, kusma, bulantı gibi belirtileri de görebiliyoruz. Eğer böbreğe kadar yükselmişse bel ağrısı da olabiliyor. İdrar yolu enfeksiyonlarının bir diğer belirtisi de idrar rengindeki belirgin değişiklik. İdrarın bulanık ya da koyu, bazen de kırmızımsı olması bunun belirtileri arasında yer alıyor. Şunu söylemekte fayda var, bu tarz bir idrar varsa kişinin hemen gidip bir idrar tahlili yaptırması gerekir. Durumun en azından kontrol altına alınması ve bir enfeksiyon varsa da erken dönemde müdahale edilmesi açısından önemlidir.”

 

‘Sosyal yaşam kalitesini düşürüyor’

 

İdrar yolu enfeksiyonun kişinin sosyal yaşam kalitesini düşürdüğüne dikkat çeken Derya, “Sık idrara çıkma, idrarda yanma ve ağrı oluşacağı için özellikle alt bölgede kasık tarafında ağrılar çok fazla yaşanabileceği için kişi dışarıda olmak yerine evde, daha sağlıklı bir ortamda ya da dinlenme pozisyonunda olmayı tercih edebilir. Zaten o yanma, ağrı, sık idrara çıkma onun sosyal hayat kalitesini de düşürebilir. Erken dönemde kişi kendini dinlerse, belirtileri önemserse en ufak bir şekilde bir antibiyotikle geçebilecek bir durumdur” sözlerine yer verdi.

 

Enfeksiyondan korunmak için yapılması gerekenler

 

Derya, bu enfeksiyondan korunmak için hem yaz hem de kış mevsiminde sıvı alımına çok ihtiyaç olduğuna işaret ederken, yapılması gerekenleri, “Kişisel hijyen ve sıvı tüketimi çok çok önemlidir. Pamuklu iç çamaşırlar, günlük pedlerin daha sık aralıklarla değişimi önemlidir. Tuvaletten sonra el yıkamayı mutlaka yapmalıyız. Tuvaletten sonra el ile bir yere dokunulmaması gerekir. Tuvalet temizliğimizi önden arkaya doğru yapmalı ve kullandığımız peçeteyi bir kere kullanmalıyız. Küçük yaştaki bireylerde ise daha hassas yaklaşılmalı. Bunun dışında da çok dar, hava almayan kıyafetler yönünden dikkatli olunması gerekiyor. Ayrıca İdrar tutulması özellikle kadınlarda zaten dar olan kanalı biraz daha zorlayacağı için çok tutmadan ihtiyaç duyulduğu zaman tuvalete gidilmesi daha mantıklıdır. Çünkü idrarı tuttuğunuzda ve eğer bir enfeksiyonu bir yerde kapmışsanız ardından bakteri orada üremeye başlamışsa siz, ‘idrarımı biraz daha tutayım, sıkışınca giderim gibi bir mantıkla yaklaşırsanız o idrar ve bakteri orada kalmaya devam ettiği için bakteri biraz daha yukarı çıkma gücünü kendinde gösterecektir” sözleriyle sıraladı.