Riha’da hasta tutsakların yaşadığı hak ihlallerine ilişkin önerge
- 13:05 14 Ağustos 2023
- Siyaset
ANKARA - Yeşil Sol Parti Riha Milletvekili Dilan Kunt Ayan, Riha Cezaevlerindeki hasta tutsakların durumuna ilişkin yanıtlaması üzerine Adalet Bakanlığına soru önergesi sundu.
Yeşiller Sol ve Gelecek Partisi (Yeşil Sol Parti) Riha Milletvekili Dilan Kunt Ayan, Riha cezaevlerindeki hasta tutsakların durumuna ilişkin yanıtlaması üzerine Adalet Bakanlığına soru önergesi verdi. Önergede, Riha cezaevlerindeki hasta tutsakların sağlık sorunlarının defalarca dile getirildiği fakat somut adımlar atılmadığına dikkat çekilerek, burada hak ihlallerinin yaşandığı belirtildi.
Riha Barosu İnsan Hakları Merkezi, Özgürlük İçin Hukukçular Derneği Riha Şubesi ve İnsan Hakları Derneği Riha Şubesi tarafından farklı tarihlerde, farklı cezaevlerinde hak ihlallerine uğrayan hasta mahpusların vekilleri veya aileleri tarafından yapılan başvurulara istinaden Rîha‘da bulunan bazı cezaevlerine ziyaretlerinin raporlarına dikkat çekilerek bakanlığa şu sorular yöneltildi:
*Bakanlığın cezaevlerinde belirlenen kontenjanların çok üzerine çıkan kapasite aşımlarının nedenleri ve çözümlerine dair çalışması var mıdır?
*Adalet Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı arasında 2009 yılında yapılan protokole göre, hükümlü ve tutukluların sağlık hakkına erişimi “sürekli” olması gerekirken, cezaevlerinde her gün ve gece-gündüz hekim bulundurulması konusunda gerekli tedbirler neden alınmamıştır, bu sorunları aşmak için Sağlık Bakanlığı’yla ortak bir planlama yapılmakta mıdır?
*Şanlıurfa’daki ceza infaz kurumlarında revir, hastane ve sağlık ekipmanları tam ve yeterli midir? Sağlık personellerinin sayısı ve yetkinliği, kapasiteyle uyumlu mudur? Hükümlü ve tutukluların temel ve acil sağlık ihtiyaçlarının dahi karşılanamadığı bilgisi doğru mudur?
*Şanlıurfa’daki ceza infaz kurumlarında diş tedavisi yapmaya uygun klinik/revir bulunmakta mıdır? Diş hekimi ve yardımcı personel bulundurulmakta mıdır?
*Şanlıurfa’daki ceza infaz kurumlarında tutulan hasta ve engelli mahpusların ilaç ve medikal ürünlere (korse, değnek vs.) ulaşımı tam ve zamanında sağlanmakta mıdır?
*Ceza infaz kurumlarındaki hekim odası veya revirde kelepçeli muayene yapılmakta mıdır? Yapılmakta ise bu duruma neden olan kişi/ler hakkında herhangi bir soruşturma yürütülmüş veya yaptırım uygulanmış mıdır?
*Şanlıurfa Cezaevlerinde aralarında ölümcül derecede olan ağır hastaların da olduğu hasta mahpusların sağlık durumlarının iyileştirilmesi ve tedaviye ulaşım haklarının kolaylaştırılmasıyla ilgili Bakanlık ve ilgili kurumların herhangi bir tedbir ve çözüm çalışması var mıdır? Aktarılan sorunların sebepleri ve sorumlularıyla ilgili denetleme, düzenleme ve soruşturma yürütülmüş müdür?
*Tam teşekküllü devlet hastanesinden alınan raporlara rağmen ağır hasta ve 60 yaş üstündeki mahpusların ceza tehiri talepleri hakkında hangi sebeple sürekli red kararları verilmektedir? Bakanlık bu keyfi kararlarla ilgili bir denetleme ve değerlendirme yapmış mıdır? Ceza tehir talebi reddedilen kaç hasta mahpus vardır?
*Ceza infaz kurumlarında yetersiz ve kalitesiz yemek sorunlarına dair Bakanlık tarafından hangi adımlar atılmıştır? Yapılan taleplere rağmen diyet yemek, şeker, çölyak ve hastalığa bağlı olarak hekim tarafından özel olarak belirtilmiş perhizlere uygun bir beslenme programı uygulanmamasının nedenleri nelerdir?
*Şanlıurfa 2 Nolu T Tipi Ceza İnfaz Kurumu’nda engelli ve yaşamını tek başına idame ettiremeyecek derecede ağır hastalar için ayrı bir oda olduğu halde TMK kapsamında dosyası olanların bu odalara alınmadığı yönündeki tespitler doğru mudur? Anayasa 10. Md ‘nin ihlali niteliğindeki bu tutum hakkında ilgili cezaevi idaresine karşı herhangi bir soruşturma veya yaptırım uygulanmış mıdır? Bakanlığın bu konuda cezaevlerine verdiği bir talimat bulunmakta mıdır?
*Hastaneye sevk sırasında gidiş- gelişlerde hasta hükümlü ve tutuklulara, ceza infaz kurumu personeli tarafından uygulanan zorla ağız arama ve ayakkabı arama, hakaret, darp gibi işkence ve kötü muamelelerden sorumlu personel ve idareciler hakkında etkin soruşturma ve yaptırım uygulanmış mıdır? Bakanlığın cezaevleri sevkleri sırasında ağız içi arama ve ayakkabı arama yönünde idarelere verdiği herhangi bir talimat var mıdır? Var ise bu talimat neye dayanmaktadır?
*Hastaneye sevk sırasında gidiş- gelişlerde hasta hükümlü ve tutuklulara, cezaevinde görevli askerler tarafından uygulanan işkence ve kötü muamelelerle ilgili olarak bağlı bulundukları mercii ve Bakanlıklara bildirimde bulunulmuş mudur?
*Ceza İnfaz Kurumlarının Yönetim, Dış Koruma, Hükümlü ve Tutukluların Sevk Ve Nakilleri İle Sağlık Hizmetlerinin Yürütülmesi Hakkında Protokol’ün “Hükümlü Ve Tutukluların Sevk Ve Nakilleri” başlıklı kısmında hasta olanların durumuyla ilgili ek madde çalışması yürütülmekte midir?
*Uluslararası sözleşmeler ve standartlar uyarınca, hasta mahpusların sağlık hakkına erişimini kolaylaştırmak ve cezaevlerinde etkili sağlık hizmeti vermek amacıyla iyi uygulama örnekleri incelenerek yeniden planlama çalışmanız var mıdır?