19 Haziran 1990: ‘Bekâret Kontrolüne Hayır’ kampanyasının ilk toplantısı yapıldı

 

1990 yılında okullarda, yurtlarda, devlet dairelerinde arka arkaya bekaret kontrolü uygulamalarının yapılması dolayısıyla çok sayıda eylem yapıldı. Ankaralı kadınlar da bu eylemlerin bir kısmını gerçekleştirdiler. Sonrasında birbirine ulaşabilecek kadınların bir araya gelip sürece tepki vermesinin yetmediğine, bekâret kontrolüne taraf olan  ve olabilecek kadınlarla buluşabilmek için bir kampanya örgütlenmesine karar verildi. 

 

19 Haziran günü yapılan ilk toplantıya İHD Ankara Şubesi Kadın Komisyonu, Perşembe Grubu, Kadın Dayanışma Vakfı Girişim Kurulu, Eğit-Sen, Tabipler Birliği, Hemşireler Derneği, Kadınların Ankarası Komisyonu, Bağımsız Kadınlar Grubu, Tartışma Grubu, Sosyalist Parti Kadın Komisyonu, Çağdaş Hukukçular Derneği, Genç Umut Grubu ve Üniversiteli Kadınlar katıldı. Bu toplantıda, bekâret kontrolünün ne kadar yaygın olarak uygulandığı ve nasıl meşru kabul edildiği üzerine tanıklıklar aktarıldı ve "Bekaret kontrolüne hayır, bedenimiz bizimdir" kampanyasının hedefleri ve çerçevesinin ne olacağı tartışıldı. Kampanya sözünü iki ayda bir yayınladığı 'Yeter' dergisiyle geliştirdi, yaygınlaştırdı. 

 

Bekaret kontrolleri uzun yıllar kadınlar üzerinde bir baskı olarak devam etti. Nihayet, 21 Ekim 1998'de Adalet Bakanlığı, bekâret kontrolünün ancak takibi şikâyete bağlı suçlarda, mağdurun rızası alınarak, cinsel saldırı suçlarında ise ancak hâkim kararı ile ve gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Cumhuriyet savcısının yazılı izni ile yapılabileceğini belirten bir genelge yayınladı. 2002 yılında yürürlüğe giren Türk Ceza Kanunu'nun 287. maddesi ile kadınları bekâret kontrolüne (genital muayeneye) gönderen veya bu muayeneyi yapan kişiler hakkında üç aydan bir yıla kadar hapis cezası getirildi.

 

Tarihte öne çıkan diğer önemli gelişmeler şöyle:

 

2019: Kongreye Star ve Efrîn Meclisi Kadın Komisyonu öncülüğünde ilk defa erkekler için “Şehîd Rûken Eğitim Devresi” gerçekleştirildi. 

 

 2020: Halkların Demokratik Partisi'nin 15 Haziran’da Edirne’den ve Hakkari’den başlattığı “Darbeye Karşı Demokrasi Yürüyüşü”nün Edirne kolu, HDP Kadın Meclisi’nin “Kadın Mücadelesi Her Yerde” kampanyası kapsamında İstanbul’dan Kandıra F Tipi Cezaevi’ne “Mor Konvoy” oluşturdu.

 

2022:  Birçok dizide rol alan oyuncu Yonca Türkman, Gaziosmanpaşa’da 15. kattaki evinin balkonundan düşerek şüpheli şekilde yaşamını yitirdi.