Zelal Tunç

 

WAN - Göç, sürgün, baskı, ölüm kıskacında çocukları ve torunları ile üç kuşak mücadeleyi omuzlayan 85 yaşındaki Xemê Akdoğan’ın mirasını devralan gelini ve mücadele arkadaşları, “Barış sağlanana kadar, herkes mücadelenin bir yerinden tutarak bu mirasa sahip çıkmalı” dedi.

 

Devletin Kürt sorununa yönelik çözümsüzlük politikaları nedeniyle şu ana kadar binlerce kişi yaşamını yitirirken, binlercesi sürgünde, on binlercesi cezaevine konuldu. Baskı ve zulmün üç kuşak sürdüğü Kürdistan’da büyük acılar ile ilerleyen yaşına rağmen mücadelenin en ön saflarında yer alanlardan biriydi dün yaşamını yitiren Wan Barış Anneleri Meclisi Üyesi Xemê Akdoğan. 

 

27 yıllık barış özlemi…

 

Xemê, doğduğu Şirnex’ın (Şırnak) Elkê (Beytüşşebap) ilçesine bağlı Pirosa köyünden, 1985 yılında devlet baskısı sonucu göç ederek Colemêrg’in (Hakkari) Gever (Yüksekova) ilçesine bağlı Dotka köyüne yerleşir. Dotka köyünde yine devletin baskıları ile karşı karşıya kalan Xemê ve ailesi 1997 yılında Wan’ın Rêya Armûşê (İpekyolu) ilçesine bağlı Xaçort (Hacıbekir) Mahallesi’ne göç etti.  Kurulduğu günden bu yana Barış Annesi olarak mücadelesini sürdüren Xemê’nin çocukları ve torunları da aktif olarak mücadele de yerini alır. Gözaltı, tutuklama, sürgün, ölümle çocuklarını ve torunlarını kaybeden Xemê, 27 yıldır barışın sağlanabilmesi için mücadele ediyordu. 

 

Ağır sağlık sorunları yaşıyordu

 

Katıldığı eylem ve etkinliklerden dolayı birçok kez gözaltına alınan, işkence gören Xemê hakkında ilerleyen yaşına rağmen onlarca soruşturma da açıldı. Hakkındaki soruşturmalardan kaynaklı “Örgüt üyeliği” suçundan yargılanıyordu. Xemê; bel fıttığı, böbrek sorunu, kalp rahatsızlığı nedeniyle 15 gün önce kaldırıldığı Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Dursun Odabaş Tıp Merkezi‘nde dün sabah yaşamını kaybetti.

 

Taziyesine yoğun ilgi

 

Hastanenin yoğun bakım servisinden önceki gün sağlık durumunun iyiye gitmesi üzerine normal odaya alınan Xemê, dün saat 04.00 sıralarında kalp krizi geçirmesi sonucu yaşamını yitirdi. Otopsi işlemlerinin ardından Xemê, yakınları tarafından Karşıyaka Mahalle Mezarlığı’na defnedildi. Defin işlemlerinin ardından Xemê’nin,  Xaçort Mahallesi’nde bulunan evinin önüne kurulan taziyesi sevenleri ve mücadele arkadaşlarının ziyaretleriyle sürüyor.  

 

Torununun cenazesini geçtiğimiz günlerde defnetti

 

Yoğun ilgiyle devam eden taziyesinde Xemê’nin hikayesini, hem mücadele arkadaşı hem de gelini Xecê anlattı. Yaklaşık 27 yıldır mücadelenin içinde yer alan Xemê için gelini Xecê, “Ben onun sayesinde Barış Anneleri Meclisi’nde yer aldım. Kaynanamla birlikte birçok etkinliğe gittik. Uzun yıllardır verdiği mücadele ve çektiği acıların tanığıyım. O bana hep, ‘Nefes aldıkça, bir damla kanım kaldıkça bu mücadelenin içinde yer alacağım’ diyordu.  Göç, sürgün ölümle çocuklarını kaybetti. En son geçtiğimiz hafta bir çatışmada yaşamını yitiren oğlum onun da torunu Mêrdîn'in Omeriya (Ömeryan) bölgesinde 12 Mart’ta gerçekleştirilen hava saldırısında hayatını kaybeden 3 HPG’liden Ali Akdoğan’ın (Deniz Helîn) cenazesi defnettik” dedi.

 

‘Bıraktığı yerde ben devralacağım’

 

Xecê, “Var olduğum sürece onun bıraktığı yerden mücadeleyi sürdürme sözünü veriyorum. Onun davasına sahip çıkacağım. Ben de Barış Annesi görevini aktif olarak sürdüreceğim. Kaynanam barışı görmeden yaşamını yitirdi. Tüm anneleri onun mirasına sahip çıkmaya çağırıyorum. Birbirimize, mücadelemize sahip çıkmalıyız. Bugün bize yapılan zulüm yarın diğer annelerin yüreğini yakacak. Hiçbir annenin yüreği yanmasın diye barışa olan inancımızla dört elle mücadelemize sahip çıkmalıyız” dedi.

 

‘Yıllarca yana yana yoldaşlık ettik’

 

Mücadele arkadaşlarından Wan Barış Annesi Meclisi üyesi Zekiye Kaya da, “Uzun yıllar arkadaşlığımız sürdü. Bizim arkadaşlığımız barışa olan özlemimizden geliyordu. Ülkede, bölgede, kentte birçok eylem etkinlikte yan yana yürüdük. Büyük bir emek sahibiydi. Acısı çok büyük. Belki babalarımız birbirini tanımadı, ancak ben onunla bu mücadele sayesinde tanıştım, yoldaşlık ettim. Bizler bu mücadele sayesinde yan yana durduk, bir birimizi tanıdık. Barış annelerinin başı sağ olsun. Bizi yetim bıraktı. Dürüst ve ilerleyen yaşına rağmen hareketliydi. Herhangi bir etkinlikte elini tuttuğumuzda ‘elimi tutmayın, ben yürüyebiliyorum!’ sözleriyle tepki gösteriyordu. Onun hem sağlık sorunları ve hem de ilerleyen yaşından dolayı bazen ona ‘sen gelme ana’ derdik. Ancak o ‘Neden gelmeyecekmişim?, bana ne yapabilirler ki?’ ifadeleriyle tepki gösteriyordu. Kimseye haksızlık yapmazdı. Korumacıydı. Ne asker, ne polis, ne gerillanın yaşamını yitirmesini istemiyordu. Katıldığımız her etkinlikte bizi kanatları altına alırdı. Mirasını sahiplenerek onun içinde kalan barış istemini bizler gerçekleştireceğiz. Damla kanımız kalsa onun mücadelesine layık olmaya çalışacağız” ifadelerini kullandı.

 

‘Yaşadığım sürece ben de mücadele edeceğim’

 

Wan Barış Anneleri Meclisi üyelerinden Perişan Aslan da “Xemê çok fedakardı. Bazen etkinliklere giderken onun sağlık sorunlarından kaynaklı haber vermezdik. Ancak o bizim ondan habersiz gittiğimizi duyduğunda tepki gösterirdi. Bize ‘Barış sağlanmadığı sürece ben evimde oturmayacağım’ derdi. Ailesinde bu mücadele uğruna yaşamını yitiren birçok yakını var. O da ‘ benim de canım gitsin’ derdi. Hepimizin annesiydi. Kadınlar, anneler, Kürt kadınları başta olmak üzere herkes davanın bir yerinde tutmalı. Anneler tüm süreçleri omuzlayarak en önde yer almaya çalıştı. Ben de nefes aldığım sürece bu mücadeleyi vereceğim” dedi.

 

‘Her anne Xemê anne gibi olmalı’

 

Wan Barış Anneleri Meclisi üyelerinden Rabia Algür de  Xemê’nin ardından “Ne desek ne anlatsak onun emeğini anlatamayız. Çok acı çekti. Hayattayken büyük bir acı ile karşı karşıya kaldı. Tüm etkinliklerde en önce yürürdü. Umutsuzluğu asla kabul etmezdi. Yürüyüşe geçtiğimde bizi motive eden onun ısrarı, cesaretle eylemi layıkıyla yerine getirme çabasıydı. Anneler içinde bir liderdi. Onun cesaretiyle bizler inancımızı asla yitirmezdik. Her anne Xemê gibi mücadele de yer almalı” sözlerini kullandı.