İSTANBUL - Mutlak iletişimsizliğin sürdüğü İmralı Adası’nda, 28 aydır hiçbir haber alınamayan PKK Lideri Abdullah Öcalan hakkında tarih ve gerekçesi belirtilmeyen yeni bir “disiplin cezası” verildi.

 

İmralı F Tipi Yüksek Güvenlikli Kapalı Cezaevi’nde 24 yıldır ağırlaştırılmış tecrit koşulları altında tutulan ve 28 aydır da hiçbir haber alınamayan PKK Lideri Abdullah Öcalan ile diğer tutsaklar Hamili Yıldırım, Veysi Aktaş ve Ömer Hayri Konar’ın aileleri, görüşme sağlanması talebiyle 10 Temmuz tarihinde Bursa İnfaz Hakimliği’ne başvuruda bulundu.

 

Yeni ‘disiplin cezası!’

 

18 Temmuz’da başvuruyu reddeden hakimlik, 28 aydır avukatları ve aileleriyle görüştürülmeyen PKK Lideri ile diğer tutsaklar hakkında verilmiş yeni bir “disiplin cezası” olduğunu belirtti. Kararı 19 Temmuz’da avukatlara bildiren hakimlik, “disiplin cezasının” hangi tarihte ve hangi gerekçe ile verildiğine dair ise herhangi bir bilgi vermedi.

 

‘Ceza ve yasak’ bahaneleriyle görüşler engelleniyor

 

Abdullah Öcalan’ın müdafiliğini yapan Asrın Hukuk Bürosu avukatlarının, görüşmek için haftada iki kez yaptığı başvurulara olumlu ya da olumsuz bir cevap verilmezken, son yıllarda Abdullah Öcalan ve diğer tutsaklar Veysi Aktaş, Hamili Yıldırım ve Ömer Hayri Konar’a verilen “disiplin cezaları” ile “avukat görüş yasakları” gerekçe gösterilerek görüşler engelleniyor.

 

Karar AYM’ye taşındı

 

Avukatları, PKK Lideri’ne 9 Eylül 2022’de verilen aile görüşü engeline gerekçe yapılan disiplin cezasının 9 Aralık’ta sona ermesi sonrası, 15 ve 23 Aralık 2022 ile 3 Ocak 2023'te hem cezaevi hem de savcılığa 3 ayrı başvuruda bulundu. Bursa İnfaz Hakimliği, 4 Ocak’ta Abdullah Öcalan ve diğer tutsaklara 3 aylık yeni bir aile görüş yasağı verildiğini avukatlara bildirdi. Yasak gerekçesi “disiplin cezası” olarak açıklanırken, cezanın neden verildiği ve ceza tarihine dair herhangi bir bilgi ise paylaşılmadı. Avukatların 10 Ocak’ta karara karşı yaptığı itiraz, Bursa Ağır Ceza Mahkemesi tarafından aynı gün içerisinde reddedildi. Avukatlar, söz konusu karara karşı Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) başvurdu.

 

Yasak da yok görüş de!

 

Abdullah Öcalan’a verilen 6 aylık avukat görüş yasağının 18 Ekim 2022’de sona ermesinin ardından ise Bursa İnfaz Hakimliği’ne görüş başvurusunda bulunan Asrın Hukuk Bürosu avukatları, müvekkilleriyle görüşmek istediklerini ve görüşmelerin neden sağlanmadığının taraflarına bildirilmesini istedi. Hakimlik, avukatlara verdiği cevapta, herhangi bir görüş yasağının olmadığını aktardı. Ancak avukatlara bu süre zarfında da bir görüş yaptırılmadı.

 

‘Cezalar’ avukatlara tebliğ edilmiyor

 

Avukat görüş yasağının bitmesi üzerine 26 Ekim 2022’de hakimliğe tekrar başvuru yapan avukatlar, görüş yasağı yokken neden müvekkilleri ile görüştürülmediklerini sordu. Avukatların talebine cevap veren hakimlik, Abdullah Öcalan’a 21 Ekim 2022 tarihinde kesinleşen yeni bir 6 aylık “avukat görüş yasağı” verildiğini bildirdi. Karar ise avukatlara ancak 27 Ekim 2022 günü tebliğ edildi. PKK Lideri’nin müdafiliğini yapan Asrın Hukuk Bürosu avukatları, verilen bu cezanın içeriğinin kendilerine tebliğ edilmemesi nedeniyle Bursa İnfaz Hakimliği’ne itiraz dilekçesi sundu. Fakat bu başvuruya da olumlu ya da olumsuz bir yanıt verilmedi.

 

Fiili disiplin cezası

 

Bu uygulamanın bir benzeri de aile görüş başvurusunda yaşandı. Avukatlar, 3 Şubat 2022 müvekkillerine disiplin cezası iddiasıyla verilen 3 aylık aile görüş yasağının 7 Haziran 2022’de sona ermesiyle Bursa İnfaz Hakimliği’ne başvurdu. Avukatlar, yaptıkları başvuruda disiplin cezası süresinin bittiğini, bu nedenle de aile görüşleri için koyulan tüm engellerin kaldırılmasını ve varsa yeni disiplin cezalarının taraflarına iletilmesini talep etti. Avukatların yaptığı bu başvuruya bir gün sonra cevap veren İnfaz Hakimliği, disiplin cezalarının fiili olarak hala sürdüğünü öne sürerek, avukatların başvurusunu reddedip görüş yapılmasına izin vermedi.

 

AYM’den bir yıldır yanıt yok

 

Öte yandan avukatlar, aile ziyaretlerinin “disiplin cezaları” ile engellenmesini 12 Mayıs 2022’de AYM’ye taşıdı. Avukatlar, AYM’ye yaptıkları başvuruda, mutlak iletişimsizlik hali olan “incommunicado”ya dikkat çekerek, haber alamamanın işkence olduğunu, aile ve özel hayata saygı hakkının, savunma ve adil yargılanma hakkı ile etkili başvuru yolu hakkının ihlal edildiğinin tespit edilmesini talep etti. Fakat bu başvuruya da AYM’den bir yanıt gelmedi. Bu nedenle de dosya hala AYM'de duruyor.

 

İmralı’da ‘kötü muamele’ yokmuş!

 

Son 8 yıl içerisinde Asrın Hukuk Bürosu tarafından AYM'ye onlarca başvuru yapıldı. AYM, Nisan ayında bu başvurulardan 23’üne dair Adalet Bakanlığı’ndan görüş istedi. Bakanlık, avukat yasakları, aile disiplin yasakları, telefon hakkı, Olağanüstü Hal (OHAL) döneminde İmralı’daki yasaklara ve benzer pek çok konuya dair AYM'ye görüş sundu. Adalet Bakanlığı başvuruya verdiği görüşte, İmralı'da “kötü muamelenin” olmadığını, görüşmelerde “elde olmayan sebeplerden” dolayı aksaklıklar yaşandığını ve bu durumun “makul” olduğunu ileri sürdü. AYM, 23 dosyaya dair Asrın Hukuk Bürosu’ndan da görüş talebinde bulundu.

 

Deprem başvurusuna da ret

 

Öte yandan Mereş (Maraş) merkezli gerçekleşen depremler nedeniyle avukatlar müvekkilleri için Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı ve İmralı İnfaz Kurumu Müdürlüğü’ne başvuruda bulundu. Başvuruya herhangi bir cevap verilmemesi üzerine avukatlar, 14 Şubat 2023’te Bursa İnfaz Hakimliği’ne başvuruda bulundu. Hakimlik, aile ziyaret yasağı ve avukat görüşünü kısıtlayan disiplin cezalarını öne sürerek, görüşme talebini reddetti. Avukatlar, söz konusu disiplin cezalarının doğal afetten kaynaklı başvuruları engelleme gerekçesi sayılamayacağını belirterek, Bursa 1’inci Ağır Ceza Mahkemesi’ne başvuruda bulundu. Mahkeme, 22 Şubat’ta hakimliğin kararının “usul ve yasaya” aykırı bir yönünün olmadığını ileri sürerek başvuruyu reddetti. Bunun üzerine avukatlar 16 Mart’ta, “Özel hayat ve aile hayatına saygı hakkı”, “Hak ve hürriyet hakkı” ve “İşkence ve eziyet ihlalini” düzenleyen Anayasa’nın 20, 40 ve 17’inci maddelerine işaret ederek, bu hakların ihlal edildiğini belirtip AYM’ye başvuruda bulundu.

 

Bitmeyen yasaklar…

 

Avukatların görüşmek için 27 Nisan’da Bursa İnfaz Hakimliği’ne yaptığı başvuruya da hakimlik yanıt vermedi. Hakimlik yerine Bursa 1’inci Ağır Ceza Mahkemesi tarafından avukatlara yapılan tebliğde, Bursa 3’üncü Ağır Ceza Mahkemesi’nin 26 Nisan’da aldığı kararda, Abdullah Öcalan’a dair yeni bir 6 aylık görüşme yasağı kararının getirildiği ifade edildi. Avukatlar, söz konusu yasaklara karşı yıllardır dosyaların beklediği AYM’ye yeniden bireysel başvuruda bulundu. Yine avukatlar, 6 Nisan’da Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı ve İmralı F Tipi Yüksek Güvenlikli Cezaevi’ne ayrı ayrı başvurularda bulundu. Başvuruların havale edildiği Bursa 1’inci İnfaz Hakimliği, 12 Nisan’da görüşme başvurusu ve itirazları reddetti. Hakimlik, bir önceki yasak kararı bitmemiş olmasına rağmen İmralı Cezaevi’nin 15 Mart’ta yeni bir ziyaretçi yasağı kararı aldığını, bu kararın 30 Mart’ta kesinleştiğini ve bu nedenle de görüşme başvurusunu reddettiğini tebliğ etti. Avukatlar, 14 Nisan’da kararı Bursa 1’inci Ağır Ceza Mahkemesi’ne taşıdı. Mahkeme, itirazı 30 Nisan’da reddetti ve karar kesinleşti. Böylece, Abdullah Öcalan’a yönelik yeni bir aile görüş yasağı getirilmiş oldu.

 

Son telefon görüşmesi de yarıda kesildi

 

Abdullah Öcalan, telefonla görüş hakkından ise ilk defa 27 Nisan 2020 tarihinde yararlandırılmıştı. PKK Lideri, dijital medyada yer alan kimi iddialar ardından kamuoyunda kaygıların büyümesi üzerine 25 Mart 2021’de kardeşi Mehmet Öcalan’la yine telefonla görüşmüştü. Ancak Mehmet Öcalan, bu görüşmenin de yarıda kesildiğini duyurmuştu.

 

3 yıldır avukatlarıyla görüştürülmüyor

 

PKK Lideri’nin avukatlarından Rezan Sarıca ve Newroz Uysal, müvekkilleriyle 8 yıl aradan sonra en son 2-22 Mayıs, 12-18 Haziran ve 7 Ağustos 2019 tarihlerinde görüşebilmişti. Avukatlar o tarihten bu yana hala müvekkilleriyle görüştürülmüyor.

 

Türkiye CPT raporunu açıklamıyor

 

“Incommunicado”, mutlak iletişimsizlik hali devam ederken Avrupa Konseyi İşkenceyi Önleme Komitesi (CPT), 20-29 Eylül 2022 tarihli Türkiye ziyaretine dair 3 Ekim 2022’de yaptığı açıklamada, ziyaret ettiği kurumlar arasında İmralı F Tipi Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nin de yer aldığını duyurmuştu. Defalarca yapılan girişimler ve çağrılara rağmen ziyaretine ilişkin hiçbir açıklama yapmayan CPT, 30 Mart’ta 2022 yılı raporunu açıkladı. Raporda ise PKK Lideri’nin koşulları ve ziyarete dair hiçbir bilgiye yer verilmedi. Öte yandan CPT, ajansımızın sorusuna verdiği yanıtta, 2022 Türkiye raporunun hükümete iletildiğini ve raporun şu an Türkiye'de olduğu bilgisini vermişti. Ancak rapor hala açıklanmadı.

 

BM’ye tedbir kararını uygulama çağrısı

 

Asrın Hukuk Bürosu, müvekkillerinden haber alamamalarının ikinci yılı 25 Mart’ta yaptığı açıklamada, Eylül 2022’de Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komitesi’ne yaptıkları başvuru ve buna karşı verilen tedbir kararlarını hatırlatarak, “Tedbir kararı derhal yerine getirilmeli ve müvekkillerin, avukat ziyaretleri başta olmak üzere yasal ve uluslararası sözleşmelerden kaynaklanan tüm haklarının sağlanması güvenceye kavuşturulmalıdır” çağrısında bulundu.

 

‘İşkence uygulamaları son bulmalı!’

 

Avukatlar ayrıca 26 Haziran’da yaptığı son açıklamada ise, “Öcalan'a uygulanan tecridin hukukta yeri yoktur. Kaldırılması lazım. Hakikatin ters yüz edilmeye çalışıldığı, İmralı'da olan bitenin gizlenmek istendiği, yine daha ağır saldırılara malzeme üretilmek istendiği anlaşılmaktadır. Fakat asıl soruşturulması gereken İmralı tecrit rejimi ve bu rejimin uygulayıcılarıdır. Hükümete ve Adalet Bakanlığı’na açık çağrımızdır, BM İHK'nin tedbir kararına derhal uyulmalı, haber alamama hali ve işkence uygulamaları son bulmalıdır” sözleriyle Adalet Bakanlığı’na tedbir kararına uyması yönünde seslendi.