Divê rêbaza lêpirsînan biguhere: Ne xwekuştin e, jin tên kuştin  

2025-08-30 09:04:36


	 

	MÊRDÎN - Li Mêrdînê di demên dawî de mirinên bi guman ên jinan zêde bûne û parêzer Berîvan Orhan, diyar kir ku li ser mirinên bi guman ên jinan lêpirsînên bi bandor nayên kirin û destnîşan kir ku divê nêzîkatiya li hember van dozan biguhere.

	 

	Polîtîkayên hikûmetê rê li ber faîl û kujeran vedike û her roj hejmara kuştina jinan zêde dibe. Kuştin, tacîz, tecawiz, xwekuştin û tundî, di encama van polîtîkayên îktîdarê pêk tên. Kujer, faîl û kiryar ji polîtîkayên bêcezahiştinê sûdê digirin. Her wiha di demên dawiyê de hejmara xwekuştin û mirina bi guman li Mêrdînê zêde bûye. 

	 

	Hevseroka Komeleya Hiqûqnasên Ji bo Azadiyê (OHD) a Mêrdînê Berîvan Orhan, derbarê mijarê de ji ajansa me JINNEWS'ê re axivî.

	 

	Berîvan Orhan, diyar kir ku di nav rojekî de 3 jin bi guman jiyana xwe ji dest dan û got: "Bi taybetî niha di medyayê de mirina bi guman a Leyla Işiktaş û Muhater Işiktaş heye. Ji serê ewilê heta îro em wek OHD ji nêz ve dosyayê dişopînin. Hîn ajansên nûçeyan û kanalên TV yên nûçeyan jî mirina her du jinan bi guman nabîne û dibêje yek xwîn çûyê mejî ya din jî qeyrana dil derbas kiriye. Em wan nûçeyan rast nabînin. Ji ber ku cenaze riziyayê ji bo otopsiyê şandin Nexweşxaneya Amedê. Otopsiya ewilê niha nîne. Dema rapora otopsiyê di dosyayê de bê bicihkirin em ê vê demê bikarin bibin xwedî agahî." 

	 

	Kuştin û xwekuştin

	 

	Berîvan Orhan, destnîşan kir ku hîn medya hene ku xizmetê didin polîtîkayên bêcezahiştinê û wiha axivî: "Em vê zihniyetê qebûl nakin. Her wiha hîn tişt hene ku em dizanin lê ji bo lêpirsîneke rasteqîn em naxwazin niha ji raya giştî re parvebikin. Li Mêrdînê di nav salekî de gelek mirinên jinan bi guman e. Çend roj beriya niha jî 3 jin jiyana xwe ji dest da û Em êdî ne kuştina jinan, em mirinên bi guman dinirxînin. Em wek parêzerên OHD’ê dosyayên kuştina jinan dinêrin, di nav 2 salan de bêtir mirinên bi guman ên jinan hene û her ku diçe zêde dibe. Leyla û Muhater xwişkên hev in û mirinên wan bi guman e. Em wek hatine kuştin dinirxînin. Kuştina jinan bila di bin banê xwekuştinê de neyên weşartin."

	 

	'Çima wê xwe kuşt?'

	 

	Berîvan Orhan, di axaftina xwe de wiha bal kişand ser dosyaya xwe kuştinê ya ku li Dêrîkê pêk hatî: "Jina ku hat diyar kirin xwe kuştiyê nehiştin em dosyayê binêrin. Em bi fikarin ji ber ku lêkolîneke baş nehatiye kirin, nahêlin ku em mudaxilê dosyayê bibin. Em wek Komîsyona Jinan a OHD'ê çi dibe bila bibe em ê şopdarên kuştina jinan, mirinên bi guman a jinan bin. Faîl derfet dibîne ku delîlan veşêre. Ji ber vê yekê faîl nayên dîtin an jî nayên destnîşankirin. Divê nêzîkatiya li hember dozan biguhere. Divê ne wekî dozên xwekuştinê, lê wekî gumanbarên kuştina jinan û komkujiyan were dîtin. Xwekuştina jinan bûye mijarek germ. Me vê dawiyê şahidiya xwekuştina jinekê kir ku 40 roj bû ku pitikek wê hebû. Di dozê de mijarek hebû ku kesî nîqaş nekir: Çima wê xwe kuşt? Çi ew ber bi xwekuştinê ve bir? Divê rayedarên dewletê van pirsan ji xwe bipirsin û tedbîran bigirin."

	 

	'Têkoşînê bi hev re bimeşînin'

	 

	Berîvan Orhan bal kişand ser asta tundiya li hemberî jinê û wiha dawî li axaftina xwe anî: "Daxuyaniyên çapemeniyê û hewldanên me yên din têrê nakin. Di vê xalê de, em bang li tevahiya raya giştî û rêxistinên jinan dikin ku piştgiriyê bidin jinan û dengê wan bilind bikin. Bi dengek hevpar û xeta têkoşînê ava bikin. Em bang li hemî hevalên xwe yên jin dikin ku di vê têkoşînê de bi hev re bimeşînin. Civak bêyî azadiya jinan azad nabe. Em, jin, dê jinan azad bikin."