Bazarê Îran, Rûs, Ewropa û Japonan de krîzê ekonomî 2018-04-17 09:18:34   Hîkmet Tunç   WAN - Wan de bazarê Îran, Rûs, Ewropa, Misir û Japonan de hetê kesê ke yenê bajar eleqeyêke pîl vînenê. Seba krîzê ekonomî nê rojan her bazar goreyê xo zehmetî cuwîyenê.   Wan de bazarê Misir, Japon, Îran, Rus û Ewropa hetê şarê mintiqa û turîstan ra eleqeyêke pîl vîneno. Bazarê ke bi seyan esnafî estê, çinbîyayîşê esnafê cinîyan zî rastê rexneyan yenê. Hîkayeyê bazarê Wanî xo sipêrneno serrê 90an. Seba polîtîkayê koçberî hemwelatîyê ke ameyê Wan dest bi bazirganî kerdê. Çîyê xo bi valîzan ardê bajar û nê serran de sey 'bazirganîya valîze' yenê bi namekerdiş.   Zucacîye ra bigîrê heta xişir, heta çente, perîn û fistan her çî nê bazaran de yenê rotiş û yew nê bazaran zî Bazarê Rûs yê Girsî yo.   Yew esnafêke cinî çin a   1999 de 7 kesî qerar dayî ke bazar awan bikerê û 5 korîdor û 100 dukan ra ameyê meydan. Nê dukanî heme hetê camêrdan ra yenê xebitnayîş. Esnafê camêrdî nê girêdayê krîzî ekonomî vînenê û sebebê esas cinî vanê. Esnafê cinî dîyar kenê ke seba zêde bîyayîşê camêrdan nêwazenê bêrê tîya.   'Belkî ma bikoyê Yewîya Ewropa'   Bazarê Şarî ê Ewropa ke serê hewldayîşê bikoyê Yewîya Ewropa ameyo awankerdiş û nameyê xo uca ra girewto hetê esnafêke ci ra wina yeno vatiş: "Tirkîya bi serran o hewl dana biko yewîya Ewropa la netîce nêgêna. No ser ma zî 67 esnafî koperatîf awan kerdî û nameyê 'Bazarê Şarî ê Ewropa' da ci." Bazar de 43 esnafan ra tena 6 hebî cinîyê.   Bazarê Japonan de serdestîyê cinîyan   Bazarê Japonan serrê 2000 de ameyo awankerdiş tede 20 cinî esnafî kenê. La krîzê ekonomî bandurêke pîl serê înan de keno. Bi ameyîşê wisarî dir veyvan hîn karê înan zêde kerdo.   Îranijî nînê bazar   Bazarê Îranî zî seba têkilîyê cîranî nameyê xo uca ra girewto la turîstê Îranijî tewr zêde şinê AVMyan. No semed ra esnafî xeylê bi derd ê. Bazar 56 dukanan ra yeno meydan. Tena 4 cinî esnafî kenê.   Sûka Misirî zî 200 dukanan ra yena meydan. Semedo ke otelê dorê ci ameyê viraştiş û otoparkê çend qatî ra xeylê esnafî dukanê xo girewtê. Esnafê ke mendê zî nêeşkenê kar bikerê û no bazarî de cinî çin ê.