Rozerîn Gultekîn 

 

STENBOL- Verfeka Dîplomasî yê TAJÊ Sûham Şengalî Qanûnê Statuyê Kesî û Qanûnê Efûyê Pêroyî ke hetê parlamentoya Iraqî ra ame qebûlkerdiş û serê reaksîyonan de ameyo vindarnayîş û vat: “Nê gamî bi zîhniyetê DAIŞ’î ameyî eştiş. Vatişê Iraqî yê ez hemverê DAIŞ’î de têkoşîn kena, raştî nêmojneno. Ma cinîyê Êzidî destur nêdanê veradayîşê çeteyanê DAIŞ’î.”

 

Parlamentoya Iraqî roniştişê xo yê 21ê çeleyî 2025ine de, pêwa reaksîyon û nêrazîbîyayîşê cinîyan û rayaumûmî, projeyê qanûnê serrastkerdişê qanûnê şexsî yê hûmara 188ine serra 1959î pêwa Qanûnê bînî yê Agêrayîşê Mulk û Qanûnê Efûyê Pêroyî tesdîq kerd. Dadgeha Federalî ya Iraqî Qanûnê Statuyê Kes, Qanûnê Agêrayîşê Milk û Qanûnê Efûyê Pêroyî ke parlamentoyê Iraqî tesdîq kerdibî da vindarnayîş. Verfeka dîplomasîyê Têgêrayîşê Azadîya Cinîyanê Êzidîyan (TAJÊ) Sûham Şengalî, derheqê babete de ercnayîş kerd.

 

‘Na game bi zîhnîyetê DAIŞ’î ameya eştiş’

 

Suham Şengalî vat, ê qanûnê statuyê kesî û yê efûyê pêroyî qebûl nêkenê û vat: “Ma şermezar kenê. Amancê nê qanûnî o yo ke vernîya zîhnîyetê DAIŞ’î abikerê. No do Iraq peyser bianco. No qanûn do zirar bido cinî û tutan. Şexsê cinîyan de wazenê komelî bê îrade verdê û çin bikerê. Iraq, heqê cinî û tutan çin hesibnenê. Vatişê tutê kênayî yê 9 serrî û yê lajî yê 15 serrî eşkenê bêrê zewicnayîş. No komelî xira keno. Bi îslamê radîkal nê kerdê qanûn. Na game bi zîhniyetê DAIŞ’î ameya eştiş.”

 

‘Do bi destûrê Iraqî qirkerdişê neweyî bêrê ciwîyayîş’

 

Sûham Şengalî wina vat: “Bi destûrê Iraqî do qirkerkerdişî neweyî bêrê ciwîyayîş. Vatişê Iraqî yê ez hemverê DAIŞ’î têkoşîn raştî nêmojneno. Ma cinîyê êzidî destûr nêdê veradayîşê çeteyanê DAIŞ’î. Ma gamê bi şerîetê îslamî yenê eştiş qebûl nêkenê. Musliman zî ci de pêro şarê wayîrê bawerî, kultur û ziwanê bînî ganî nê qanûnî qebûl nêkerê.”

 

‘Tena Iraq nê tesîr Rojhelatê Mîyanên ser o zî keno’

 

Sûham Şengalî wina qedêna: “Serdestî çiqasî hewl bidê ke bi qanûnan teda komelî rê bikerê zî ganî komel nê qebûl nêkero. Rêxistinê heqê merdiman tesdîqkerdişê nê qanûnan red kerdî û hişyarî dayî Iraq ke qanûn bianco. Tîya ra ez venga sazgehê mîyanneteweyî kena ke hemverê nê qanûnî de vinderê. Tesdîqkerdişê nê qanûnî tena Iraq nîyo, welatê bînî yê Rojhelata Mîyanên rê zî tesîr keno. Bi taybetî qebûlkerdişê Qanûnê Rewşa Kesî semedê zihnîyetê Îslama Radîkal welatê bînî zî vila bibo, tersêk virazneno. Serbestveradayîşê endamanê DAIŞ’î do semedê welatê Iraqî ser de zî bibo ters û do uca zî hêrişan pê bîyarê. Eke reaksîyonêk şîdet bibo, Iraq mecbûr o peyser game bierzo. Semedê demokratîkbîyayîşê Iraqî û cuya azade ya komelî ma do têkoşînê xo dewam bikerê. Sey cinîyê êzidî yê ke semedê fermanan xeylêk dej antê, ma do rayîr nêdê reyke bîn çeteyê DAIŞ’î bêrê veradayîş.”