Pelşîn Çetînkaya/Gulîstan Gulmuş

 

AMED - Cinîyê ke vanê krîzê ekonomîye heme raşteyê cuye de hîs kenê û no tesîrê xo heme cuya înan ser de keno, dîyar kerdî ke sebebê nê krîzî polîtîkayê dewlete yo. 

 

Krîzê ekonomî ke şar êdî nêeşkeno lazimîyanê xo yê ferzan bîyaro ca de herinda ke polîtîkayê xelisîyayîşê krîzî ra bikewê dewre, bi sînyalê hukmatî yê dewamkerdişê şerî, krîz hîna xorî beno. hemwelatijî tutan ra bigêrê heta kal û pîran seba ke bieşkê binê şert û mercê krîzê ekonomîye de biciwîyê, binê şertê xiraban de xebetîyenê. Ma cinîyê Amedî reyde derheqê krîzî de qisey kerd.

 

 'Ez solê xo derzena û kena xo pay’ 

 

Mehtap Kizildemîre ard ziwan ke krîzê ekonomîye xeylê tesirin bîyo û her ca de krîz est o û wina vat: “Ma ameyî rewşêka winasî ke ma nêeşkenê îdareyê keyeyê xo bikerê. Ma nêeşkenê şêrê bazar, ma nêeşkenê goşt û meywe bidê tutanê xo. Nika ma xîret kenê ke çîyê ke keye de est ê virazê û ma zehmetîyan ancenê. Ez û mêrdeyê xo ma wirdî zî xebetîyenê la ma kîra de yê û ma nêeşkenê îdareyê xo bikerê. 3 tutê mi est ê û binê şertê krîzî de şinê mekteb. Ma her hetî de krîzê ekonomîye ciwîyenê. Ma nêeşkenê solêk zî bigîrê. Ez puncanê xo derzena, ez tena eşkena tutanê xo rê yew çotêk punç bigêra la nêeşkena xo rê bigêra. Ma nêeşkenê tutanê xo rê kitab zî bigîrê. Nika ke pîl benê de ma nêeşkenê tu lazimîyê înan ca bîyarê. Ez zî sey her kesî mexdur a.”

 

 'Sîstemo ke ma te de yê, ma mecburê nê çîyî keno’ 

 

Wendekara unîversîteye Mizgîn Otkune ard ziwan ke hem ganî biwana û hem zî bixebeta û vat: “Xeylê lazimîyê ma virazîyenê û seba înan lazimîyanê ma zî ne paştîdayîş û ne zî hetkarîya dewlete çin o. Pereyo ke keyeyê ma şirawenê zî mird nêkeno. Vîşêrê mi 5 wayê û birayê mi yê bînî est ê. Coka ra ez zî mecbur bîya ke bixebeta. Ez kîmya wanena, beşêke zehmet o. Sîstemo ke ma te de yê, ma mecburê nê çîyî keno. Dewlete binê nameyê hetkarîye de burs dana la çend mird kena?”

 

 'Şar bedêlê polîtîkayê şaşî yê dewlete dano' 

 

Mizgîne sebebê krîzê ekonomîye sey polîtîkayê şaş ê dewlete ercnaye û vat: “Şar bedelê nê polîtîkayanê şaşan dano. Wexto ke tu çîyêk ma çinî bo zî ma yenê îstîsmarkerdiş. Çareserî no yo ke dewlete wezîfeyê xo ca bîyara. Ganî hêzê şarî ra tu vîşêr tu çîyêk nêro hêvîkerdiş. Nêbeno ke nê şaşîyê dewlete serê milê ma de bimanê. Lazimîyê şarî bi hetkarîya her hetê cuye de est o.”

 

 'Merdim cuya xo peynî kenê’ 

 

Sozdare Ozdemîra 26 serrî zî dîyar kerd ke aye bi karê garsonîye xîret kena ke îdareyê xo bikera û wina vat: “Rewşa ekonomîye û krîzê ekonomîye vera ez xebetîyena. Heqê elektrîk, awe û gazî zaf zêde yo. Problemê ekonomîye vera merdim cuya xo peynî kenê. Çike nêeşkenê tutanê xo weye bikerê. Ganî şarî bifikirîyê. Ma her hetî ra nê krîzî ra tesîr benê.”

 

 'Ma xîret kenê ke roja xo derbaz bikerê' 

 

Aynur Bozkurte zî dîyar kerd ke ê seba pîzeyêk mird ciwîyenê û vat ke krîz înan ser de tesîrêk xirab keno. Aynure wina qiseykerdişê xo peynî kerd: Ma nêeşkenê kîraya keyeyê xo bidê û ma nêzanê êdî se bikerê. Tutêk mi şino mekteb. Ez bi zor û zehmetî xîret kena ke bida wendiş. La herkes nêeşkeno wina bikero. Hewesê tutanê mi seba wendişî nêmendo.”