'Zîndanan de binpaykerdişê heqan zêde beno'

  • 14:40 29 Nîsane 2024
  • NAROJANE
 
Elfazî Toral
 
STNEBO L- Endama Komîsyonê Zîndanan ê Şûbeyê ÎHDyî ya Stenbolî Hatîce Onarane derheqê tecrîd û binpaykerdişê heqan ê zîndanan de qisey kerd û da zanayîş ke nuqtaya destpêkî yê tecrîdî Îmrali yo û vat ke zîhnîyetê zîndanan ewnîyayîşêk dişmenî yo. 
 
Rayberê PKKyî Abdullah Ocalano ke zîndanê Asayîşo Berz ê Tîpê Fyî yê Îmraliyî de tepişteyo ra 38 aşmî yo xebere nîna girewtiş. Tecrîdê Îmraliyî tesîr serê heme zîndanan de kerdo û binpaykerdişê heqan zîndanan de zêde bîyo. Bi bahaneyê kêfî înfazê tepişteyan yeno vêşnayîş, cezaya dîsîplîn û hucreyî yena dayîş. Eynî wextî de tepişteyan ser de poşmanî yeno ferzkerdiş. Tepişteyê sîyasî yê nêweşê giran serbest nînê veradayîş. Tepişteyan seba azadîya fîzîkî ya Rayberê PKKyî Abdullah Ocalanî kampanyaya mîyanneteweyî ya “Abdullah Ocalanî rê azadî, seba problemê kurdî çareserîya demokratîke” da destpêkerdiş û 27ê Teşrîna Peyêne 2023ine de dest bi grevê vêşenîya bêdem û dore kerdibî. Tepişteyê sîyasî 4ê Nîsane Roja dayîkbîyayîşê Ocalanî de çalakîya xo derbazê qonaxêke newe kerd û ‘mehkema, zîyaretê key û pêvînayîş’ boykot kenê.” 
 
Endama Komîsyonê Zîndanan yê Şûbeyê ÎHDyî ya Stenbolî Hatîce Onarane derheqê binpaykerdişê heqan ê zîndanan de ercnayîş kerd. 
 
Hatîceye vat ke serranê 90î ra nata vera tepişteyê sîyasî de her tewir binpaykerdişê heqan yeno kerdiş û vat: “Şertê zîndanan her ke şino giran beno. Sere de zî tecrîd. Tecrîd sebebe heme binpaykerdişan o. Tecrîd û îzolasyon problemêk cidî yo. No birînê ke agêrayîşê înan çin o akeno. Nê caardişî tesîrêk pîl serê weşîya merdiman de kenê.”
 
‘Destpêkerdişê tecrîdî Îmrali yo’ 
 
 
Hatîceye ard ziwan ke destpêkerdişê tecrîdî Îmrali yo û wina vat: “Tabîî qet şik çin o ke ganî ma rewşa Abdullah Ocalanî zî bîyarê ziwan. Tecrîdêk giran serê ci de est o. Pêvînayîşê keye, avûkatan nîno kerdiş. Tu xeberêke nîna girewtiş. Na rewşe yena manaya ke cuya merdiman asan hesibnenê. Tecrîd eynî wextî de cuya merdiman keno tehluke. Tedayêke pîl est a. Nê caardişê kêfî yê. Zîndanan de tepişte û teber de zî merdimê tepişteyan bi binpaykerdişî reyde rî bi rî yê. Heta nika yew waştiş nêameyo ca. Tepişte şewêk de bi lezkî surgunê bajarê dûrî yenê kerdiş. No prosesê kovîdî de ameybî vindarnayîş. Nika zî binpaykerdiş est o. Tepişte nêeşkenê heqanê xo yê resnayîşî ra fêde bigîrê.” 
 
‘Tepişteyê nêweşî nêeşkenê derman bibê’ 
 
Hatîceye dewamê qiseykerdişê xo de wina ercnayîş kerd: “Tepişteyê ke 30 serrî tepişte mendê her çend ke cezaya înan qedîyaya zî serbest nînê veradayîş. Heqê hêvîye yê tepişteyan çinî yeno hesibnayîş û destê înan ra yeno girewtiş. Rewşa tepişteyê nêweşan babetêke cîya ya. ATK vano ganî raporê doktoran yê bîyaye bêro qebûlkerdiş, raporê ke rewşa tepişteyan verê çiman de gêno ganî biba. Ge- ge tay raporê ke nêeşkeno tepişte bimano bêro dayîş zî dozgerî qerarê bêhuqûqî dano. Tepişteyan ser de şîdetê fîzîkî, psîkolojîk yeno kerdiş. No vera heqanê merdiman de yo. Zîndanan de zîhnîyetêk dişmenî hemverê tepişteyan de est o. Cuya bîyaye wina ya. Ma sey komîsyon endîşeyê xo her tim anê ziwan.”
 
 ‘Ganî bala ma serê waştişê tepişteyan de bo’ 
 
Hatîceye bale ant serê çalakîya grevê vêşanîye ya tepişteyan û çalakîya boykotî ya ke nika destpê kerda û wina peynî ard: “Tepişteyî polîtîkayê tecrîdî qebûl nêkenê û dest bi çalakîye kerdê. Tecrîd problemê esasî yê heme binpaykerdişê heqan o. Nuqtaya esasî ya tecrîdî Îmrali yo. Îmrali de tecrîdêk giran est o. Ganî tu kes binpaykerdişê heqan ê zîndanan qebûl nêkero. Ganî her kes vera waştişê înan de hîsin têbigêro. Ganî bala her kesî waştişê tepişteyan de bo.”