Buşra Turan

 

WAN - Endama Eko-Derî Ayşe Ergun dîyar kerd ke qanûnê îklîmî xoza nê, sermaye paweno û va: “Heta sîyasetê hîyerarşîk ê xoza ser o nêwurzo, prosesê aştîye do nêreso serkewtişî. Cayo ke xoza azad nêbo, manaya azadîya merdiman zî çin a. Eke ma qalê aştîye bikerê, no azadbîyayîşê xozaya Kurdistanî ra derbas beno.”

 

Qanûnê Îklîmî aşma temmuze de Heyetê Pêroyî yê Meclîsî de ame qebûlkerdene û bi qanûn. Sîyasetê binpaykerdişî yê derheqê çimeyê xozaye tena erd nê, cuya heme kesî tehdîd keno. Çiqas qanûnê îklîmî vajo dorî paweno zî, rêxistinê ekolojîye û aktîvîstî vanê ke pawitişî ra zêdeyêr, lazimîyê sermaye esas gêno.

 

Endama Komeleya Ekolojîye ya Wanî (Eko-Der) Ayşe Ergun derheqê babete de qisey kerd.

 

‘Qanûnêko ke sermaye esas gêno’

 

Ayşe Ergun ard ziwan ke sererastkerdişê ke qanûnê îklîmî de ca gênê vurnayîşêko esas nêano û va: “Bi taybetî bazirganîya hewayî, karbonî û xozayî ser o giran keno. Qanûnê îklîmî 18 madeyan pê yeno. Madeyê yewine de mesela kêmkerdişê emîsyonê gazê serayî, kêmkerdişê tesîrê vurnayîşê îklîmî bi ETS’yî yanî bi sîstemê bazirganîyê emîsyonî yeno awankerdiş. Yew madeyo bîn ke bale anceno zî bazirganîkerdişê hewayî yo. Yew bîn zî ‘Girdbîyayîşê keskî’ est o. Ma eşkenê nê sey qanûnêko ke hîna zêdeyêr sermaye esas gêno bigîrê dest. Girdbîyayîşê keskî rewşêka girêdayeyê îdareyê çimeyê enerjîye yo.”

 

Ayşe Ergun va qanûnê îklîmî projeyê maden û enerjî yê bêkontrol asan keno û prosesê demokratîk nîyo domneno. Ayşe Ergun ard ziwan ke qanûnî dir raporê ÇEDyî yê HESan yenê girewtiş û qanûn qanûnêko demokrasî ra dûrî yo.

 

Eko-qirkerdişê Kurdistanî

 

Ayşe Ergun dîyar kerde ke sîyasetê eko-qirkerdişî Kurdistan de hîna zêdeyêr yeno dîyene û ganî sererastkerdişê nika bi pêroyî verê çiman de bêro derbaskerdiş û va: “Ganî nê polîtîkayê meydanî ra bêrê wedaritiş. Erey nîyo. Eşkenê xebatî, panelî bêrê viraştiş. Esasê têkoşînê ekolojîkî yê komelî de azadîya cinîye û azadîya xozayî est o. Ma têkoşînê ekolojîye danê. Azadbîyayîşê cinîye azadîya xozayî ya. Azadî tenya semedê merdiman nîya. Semedê heywanan, heme ganeyan û xoza ya. Heta sîyasetê hîyerarşîk ê xozaye ser o nêwurzê mumkîn nîyo aştî zî bêro awankerdiş. Cayo ke azadîya xoza çin bo manaya azadîya merdiman zî çin a.”