HABER MERKEZİ -  Kruscia Nehri üzerine kurulmak istenen HES’e karşı direnen Maida Bilal’e, 2021 Goldman Çevre Ödülü verildi.

 

Maida Bilal, yapım izni iptal edilmeden önce köyünden bir grup kadınlar birlikte, Bosna’nın Kruscica Nehri üzerinde kurulması planlanan mini hidroelektrik santralinin (HES) alanını koruyarak, 500 günden fazla mücadele etti. Bu esnada şiddete ve tacize de maruz bırakılan Maida, dünya çapında altı bölgeden  ekolojistleri onurlandıran ve ‘Yeşil Nobel’ diye bilinen 2021 Goldman Çevre Ödülü'nün Avrupa’da kazananı oldu.

 

Köprüye kadınların adı verildi

 

Bosna’nın merkezindeki bu mücadele Aralık 2018'de kazanılmış olabilir, ancak Balkan ülkesinde önerilen diğer santrallere karşı mücadelede, 40 yaşındaki Maida halen ön saflarda yer alıyor ve şimdi "Yeşil Nobel" ile onurlandırıldı. Ancak mücadele etmeye devam ettiler ve bir buçuk yıl sonra izinler iptal edildikten sonra, köprüye kadınların adı verildi.

 

‘Her şeye rağmen yaptım’

 

Maida, Reuters’e verdiği demeçte, "Nehri 503 gün, fiziksel olarak günde 24 saat savunduk. Gerekirse 5 bin 300 gün daha koruyacağız. İşimi kaybettim, arkadaşlarımı kaybettim, kızım okulda zorbalığa maruz bırakıldı. Kolay oldu desem yalan olur ama her şeye rağmen yaptım. Bir kızım var ve bir yetişkin olarak onun annesiyle aynı sorunla karşılaşmasını istemiyorum."

 

Kadınlar ve Maida polis saldırısına uğradı

 

2017 yazında köylüler, projenin çevreyi mahvedeceğini söyleyerek şantiye yolundaki ahşap köprüden ağır makinelerin geçmesini engellemişti. Maida ve kadınlar, bu olaya dair kamu huzuru ve düzenini bozduklarını söyleyen ve köylülerin zorla getirildiğini iddia eden polisin saldırısına maruz kalmıştı. 

 

Adeta baraj patlaması yaşandı

 

1990’lardaki savaşın ardından, dağ nehirleri ve el değmemiş doğasıyla tanınan Bosna, inşa edilen, planlanan veya yapım aşamasında olan 454 mini hidroelektrik projesiyle adeta baraj patlaması yaşadı. Yetkililer, bunun yeşil kaynaklardan daha fazla enerji üretme planının bir parçası olduğunu söylüyor.

 

Yılları bulabilecek bir süreç

 

Bosna’nın iki özerk bölgesinden biri, Kruscica’ya ve en son protestolara ev sahipliği yapan Boşnak-Hırvat Federasyonu, Nisan ayında mini santral inşasının yasaklanmasını önerdi, ancak bunun yine de parlamento tarafından onaylanması gerekiyor, yıllar alabilecek bir süreç.

 

Siyasi partilerin ve onlarla bağlantılı yatırımcıların çatışan çıkarları nedeniyle parlamento onayı ertelendi.

 

Kaynak: Reuters