HABER MERKEZİ - Kürt gazeteciliği tarihine adını yazdıran Şilan Aras katledileli 17 yıl oldu… Şilan’ın ardından hayali olan kadın haber ajansı projesi ise Kürt kadın gazeteciler öncülüğünde Şilan’ın fikirlerini büyütüyor.

 

Özgür Basın geleneğinin bugüne uzanan mirası, binlerce basın emekçisi ile büyüdü. Bu yolun mihenk taşlarından biri de Şilan Aras, diğer adıyla Ayfer Serçe. 1974 yılında Riha’nın (Urfa) Wêranşar (Viranşehir) ilçesinde doğan Şilan, lise yıllarında Karacadağ radyosunda sunuculuk yapar. Üniversiteye gitmek için dershaneye başlayan Şilan, dershane sürecinden sonra iki yıllık bir yüksekokula girmeye hak kazanır. Kaydını yapmak için gittiği bu yerin kendisine göre olmadığını düşünerek, kayıt yaptırmaktan vazgeçip geri döner.

 

Ardından Çukurova Üniversitesi İşletme bölümüne geçen Şilan, burada iki yıl okuduktan sonra 1998 yılında, Kürt kadın mücadelesi ile tanışarak, aktif katılır. Sonrasında Kürt basınında yer alan Şilan, 2000’li yılların başlarında “Şilan Aras” ismini kullanarak Mezopotamya Haber Ajansı’nda (MHA) çalışmaya başlar.

 

Uzun yıllar Kürt medyasında çalıştı

 

Şilan, 2005 yılında MHA’nın kapanmasının ardından aynı yıl yayın hayatına başlayan Fırat Haber Ajansı’nın (ANF) Ermenistan muhabirliğini yapar. Ermenistan’da üç yıl kaldıktan sonra Güney Kurdistan’a geçer ve buradan da Rojhilat’ın Urmiye ve Mahabad kentlerinde artan kadın intiharlarını araştırmak üzere yola koyulur.

 

Cesur gazeteci katledildi

 

Şilan, İran’da üç hafta kadın intiharları üzerine araştırma yapar ve 19-23 Temmuz 2006 tarihleri arasında Türkiye-İran sınırındaki Kelareş bölgesinde İran ordusu tarafından kurulan bir pusuda katledilir. Şilan’ın hayatını kaybettiği tarih, merkezi Paris’te bulunan Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü (RSF) kayıtlarında 23 Temmuz 2006 olarak geçiyor. Fakat MHA kaynaklarına göre ise Şilan’ın yaşamını yitirdiği tarih 19 Temmuz’dur.

 

Şilan’ın cenazesi kendi topraklarına yani Wêranşar’a getirilmek istense de İranlı yetkililer hiçbir açıklama yapmaz, cenazeyi de vermez. Ancak, katledilişinin duyulmasının ardından Şilan’ın aile evinde taziye ziyaretleri yapılır.

 

Kurdistan’da bir gazeteci

 

Şilan, gazetecilik hayatı boyunca Kurdistan’ın 4 parçasında da mesleğini icra eder. Bu yüzdendir ki her özgür basın emekçisinin hafızasında silinmesi mümkün olmayan bir emeği bulunur.

 

Ermenistan’daki araştırması

 

Şilan, Ermenistan’da bulunduğu süreçte Kürt kültürü ve kadınlar üzerine araştırmalar yapar. Hala yayınlanmayan bir araştırmasında şu analizlerde bulunur Şilan: “… Bu kentlerde gerçek yaşam arayışında olan Kürt kadının yüz binlercesinin gerçek yaşamlarını çırılçıplak, çıkarsız görüyoruz. Yüreklerinin derinliklerindeki sevgiye her zaman flaşları tutuyoruz. Kadın için özgürlük esip geçen ve bir daha tutulmayacak olan bir rüzgâr mıydı gerçekten? Tabii ki değil...

 

Cinsiyetçi baskının kurbanları…

 

Her halkın kendine göre gelenek, görenek, örf ve adetleri vardır. Bu gelenekler bin yıllardır süre gelmekte. Belki bazı yerlerde bunlar yer yer etkisizleşmiş de olabilir. Fakat bilimin bu kadar geliştiği, artık insanların eskisi gibi gözü kapalı bazı tabuların kurbanı olmaktan kurtuldukları bir çağda, halen de bazı yerlerde insanlar bazı tabuların kurbanı olmaktadırlar. Kaba fiziki bir imhayla, insanların yok edilmelerinden ziyade, eskilerden kalma bazı anlayışlarla kadın üzerinde halen şiddetin, baskının, sindirmenin vb. sürdürüldüğünü söylemek abartı olmaz.

 

Kadına yapılan zorbalıklar

 

Ermenistan’da yaşayan Kürt insanlarımız, asırlardır sürdürdükleri bazı gelenek ve görenekler adı altında; kadına birçok zorlanmayı dayatmaktadırlar. Burada yaşayan halkımızın az bir kesimi şehirlerde yaşarken; büyük nüfusu kırsalda yaşamakta. Genelde Kürtler arasında kız çocuklarını daha küçük yaşta evlendirmek büyük bir marifet sayılmaktadır. Kız çocuklarının evlilik yaşları on dört ile on sekiz yaşları arasındadır. On sekiz yaşını geçen kızlar ‘evde kalmış’ kızlar olarak nitelendirilirler. Bir kızı beğenen erkek, istediği zaman kızı kaçırmayı kendisinde hak görüp, kızın istemi olmadan kaçırabilir. Kız kaçırmanın en büyük nedenlerinden sadece biri; maddi yoksunluktur.”  

 

Kadın dünyasında bir ışık

 

En büyük isteği kadın haber ajansının kurulması olan Şilan'ın bu hayali Jin Haber Ajansı (JINHA) ile yaşam bulur. "Ve medyanın dilini değiştiriyoruz. Bizden sonra dünya medyası artık eskisi gibi olmayacak" sloganı ile 8 Mart 2012’de adını duyuran JINHA, haber müdüründen editörüne, muhabirinden kameramanına, dijital servisinden hukuk danışmanına kadar bütünüyle kadınlardan oluşur. Yaşama dair her haberi kadın bakış açısıyla dünya kamuoyuna duyurmayı hedefleyen JINHA Şilan Aras'ın, Deniz Fırat'ın, Gurbetelli Ersöz'ün kalemini yerde bırakmayarak, bu mücadelenin sürdürücüleri olmaya devam eder.

 

Şilan Aras’ın hayali yarım kalmadı

 

Ancak Şilan’ın hayali olan kadın haber ajansı, 29 Ekim 2016 yılında yayınlanan 675 sayılı KHK ile kapatılır. Ardından ise Aralık 2016’da Gazete Şûjin’ı kurulur ve “Medyanın diline çuvaldız niyetine” diyerek yola koyulur. Şûjin’ın da 25 Ağustos 2017’de kapatılması sonrasında aynı geleneğin devamı olarak “Kadının kalemiyle hakikatin izinde” diyen JINNEWS kurulur. JINNEWS ise şimdilerde Şilan Arasların hayallerini gerçekleştirmek üzere çıktığı yolda 6’ncı yılını karşılamaya hazırlanıyor.