Öznur Değer

 

MÊRDÎN – Duruşu ve mücadelesiyle Botan başta olmak üzere tüm Kurdistan’da büyük etki bırakan Binevş Agal, Berivanlaşarak Kurdistan’daki kadınlara sembol oldu. “Kurdistan'da yaşamak da güzel, ölmek de” sözleriyle Kurdistan’a sevdasını anlatan Binevş için PKK Lideri Abdullah Öcalan ise “Dağlara yakıştığı gibi halka da yakıştı” diyor.

 

“Kurdistan'da yaşamak da güzel, ölmek de” diyor Kurdistan’ın asi kızı Binevş Agal. Kürt özgürlük mücadelesinin sembol isimlerinden olan Binevş Agal, Berivan ismini alarak önce Kurdistanlaşır, sonra da sonsuzlaşır. Özgürlüğe sevdalı kadın olarak tarihe not düşen Berivan, Kürt kadının unutulmaz öykülerinden olur.

 

Adını Kürt destanından alır

 

Binevş Agal (Berivan)1966 yılında Êlih’in (Batman) Qubin (Beşiri) ilçesine bağlı bir Êzidî köyünde 6 çocuklu bir ailenin dördüncü çocuğu olarak yaşama gözlerini açar. İsmini Kürt destanı olan “Cembeliyê Mirê Hekkarî û Binevşa Narin”den alan Binevş’in yaşamı da destanlaşır. Çocukluğunu Kurdistan’da geçiren Binevş, henüz 15 yaşındayken ailesiyle birlikte 12 Eylül 1980 askeri darbesinin ardından artan baskı ve şiddet atmosferinden dolayısıyla sayısız Êzidî aileden biri olarak Almanya’nın Celle kentine yerleşir.

 

Kurdistan’daki direniş yankısını Avrupa’dan duydu

 

Burada başka bir yaşamla karşılaşan Binevş, Kurdistan’dan binlerce kilometre uzaklıkta Kurdistan’ı tanımaya ve tanımlamaya başlar. Avrupa’dan Kurdistan’a adım atmaya karar veren Binevş, 6 yıl önce kuruluşunu ilan eden PKK’ye ve PKK Lideri Abdullah Öcalan’ın düşünce ve felsefesine ilgi duymaya başlar. Kurdistan’daki direniş yankısını Almanya’nın Celle kentinden işiten Binevş, Kürt özgürlük mücadelesi için çalışmaya başlar.

 

Hannover-Bonn yürüyüşünün tek kadın eylemcisi

 

Binevş, Avrupa'da 1984 yılının Nisan ayında 40 kişilik eylemci grup arasında tek kadın olarak 12 Eylül darbe rejiminin Kurdistan'daki baskılarını duyurmak ve 2 Mayıs 1983'te Kurdistan dağlarında kurulan bir komplo ile Mehmet Karasungur ve İbrahim Bilgin'in katledilmesini protesto etmek amacıyla gerçekleştirilen,  1 ay süren ve yaklaşık 300 kilometreyi bulan Hannover-Bonn yürüyüşüne katılır. Yürüyüşün tek kadın eylemcisi olması kadınlar üzerinde büyük etki bırakır ve kadınlara cesaret aşılar.

 

‘Beni merak etmeyin, ben PKK ocağındayım’

 

Katıldığı Hannover-Bonn yürüyüşü Binevş’in bağlılığını artırır ve 1984 yılında Kürt özgürlük mücadelesinin aktif üyesi olmaya karar vererek yönünü sevdalısı olduğu Kurdistan dağlarına çevirir. Ailesine “Beni merak etmeyin, ben PKK ocağındayım” diye bir not bırakan Binevş, 1984’ten sonra Binevş’i Berivanlaştırmaya karar vererek artık Berivan ismini kullanır.

 

Rojava devrimine yıllar önce hizmet eder

 

PKK'nin 1986'da Bekaa Vadisi'nde gerçekleşen 3'üncü kongresine katılan Binevş, ardından bir süre Bekaa Vadisi'nde PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın yanında kalıp eğitim alır. Sonrasında Kuzey ve Doğu Suriye’nin Cizîrê Kantonu’na giderek burada çalışma yürütmeye başlar. Êzidî bir kadın olarak buradaki çalışmalarına kadınlardan başlayan Binevş, kadınları etkilemeye başlar. Kadının özgürlüğüne büyük anlam yükleyen Binevş, 3 yıl boyunca burada çalışır. Binevş, Rojava’da kadın dokunuşuyla kadınlar üzerinde büyük etki bırakırken, kadın öncülüğünde gerçekleşen Rojava Devrimi’nin yıllar öncesinden öncülüğünü üstlenmiş olur.

 

‘Kurdistan’da yaşamak da güzel, ölmek de…’

 

Özgürlük tutkunu olan Binevş, mücadelesi boyunca ailesine gönderdiği mektuplarla duygu ve düşüncelerini mürekkebe akıtır. Kuzey ve Doğu Suriye’deki çalışmalarının ardından, 1988 yılında Şirnex’e geçecek olan Binevş ailesine gönderdiği 16 Nisan 1988 tarihli son mektubunda şunları kaleme alır: “Bu alanda son kez size mektup yazıyorum. Bir önceki mektupta ülkeye gideceğimi belirtmiştim ve işte şimdi ülkeye gitmenin son hazırlıklarını yapıyoruz. 8 yıldan sonra tekrar güzelim Kürdistan'a döneceğim için çok seviniyorum... Kurdistan'da yaşamak da güzel, ölmek de...”

 

Êzidî Binevş Botanlı Berivan olur

 

Binevş, 1988 yılında sonsuzlaştığı ve özgürlük yolunu araladığı Şirnex’in Cizîr ilçesine gider. Bir yıl boyunca burada çalışan Binevş, kısa sürede önce kadınların sonra da tüm toplumun gönlünde yer edinir. 7’den 70’e herkesin sevgi ve saygısını kazanan Binevş, 90’lı yılların karanlığına karşı Botan’a ışık huzmesi olur. Kim olduğuna bakmaksızın ev ev, mahalle mahalle dolaşarak kadınlara özgürlük mücadelesini tanıtır. Böylece her eve temas eden Êzidî Binevş, özgürlük ateşini harmanladığı Cizîr’de artık Botanlı Berivan olur.

 

Son mermisine kadar savaşır

 

Kadınların hayranlıkla söz ettiği Binevş, bir yıl boyunca çalıştığı ve her dokusuna temas ettiği Cizîr’de 16 Ocak 1989 tarihinde kaldığı evin ihbar edilmesi sonucunda polisin açtığı ateşe karşılık vererek son mermisine kadar savaşır ve yaşamını yitirir. Savaşçı bir kadın olarak tarihe not düşen Binevş’in yaşamını yitirmesinin ardından Botan başta olmak üzere doğan kız çocuklarına “Berivan” ismini takar. Böylece bir Berivan binlerce Berivan’ı yaratmış olur. Hakkında şiirler, şarkılar, öyküler yazılan Binevş, hala binlerin kalbinde ve dilinde yaşam buluyor.

 

Abdullah Öcalan: Dağlara yakıştığı gibi halka da yakıştı

 

PKK Lideri Abdullah Öcalan, Binevş hakkında şunları söylemişti: “Cizre'ye gönderdiğimiz Berivan Êzidî bir kızdı. Ablası onu çocuklarına bakması için Avrupa'ya getirtiyor. Biz de onu saflarımıza çektik, oldukça etkiledik. Aslında sevgiyi de öğretmeye çalıştık. Ve Cudi'ye ulaştığında yazdığı bir mektupta dağların görkemliliğinin ve halkın oldukça tutkulu ele alınabileceğini söylüyordu. Ve öyle içine girdi. Dağlara oldukça yakıştığı gibi yine halka da yakıştı. Ve Cizre halkına kendini çok sevdirdi. Cizre halkının uyanışında bu arkadaşın hayli etkili olduğu söylenebilir. Öyle bir kızımızdı ki çok özlü bir biçimde eğitime katıldı. Çok fazla okuması da yoktu. Bir köyde büyümüştü ama o kadar samimi ve o kadar özlü bizi dinleyip anladı ki; bir dediğimizi iki yapmadı. Hatta bunu bir düzeyde pratize ediyordu. Dağlara yakıştığı gibi halka da yakıştı.”