Şehriban Aslan

 

DİYARBAKIR - Bölgede çok yaygın olarak görülen çölyak hastalığı yoksul kesimi mağdur ediyor. Yüksek fiyatlar ve devletin kısıtlı desteği hastaların ihtiyaçlarının yarısını dahi karşılayamıyor. 

 

Çölyak hastalığı (Buğday alerjisi) çeşitli ülkelerde yapılan araştırmalara göre, genel nüfusun içerisinde yüzde 0.5 -1 oranında görülmekte. Avrupa ülkelerinde görülme sıklığı 1/350 ile 1/2000 arasında değişirken, İrlanda ve Avusturya'da ise bu oran daha yüksek. Kuzey Amerika’da çölyak hastalığının görülme sıklığı ise Avrupa'dan düşük. Çölyak hastalığı, çocukluk döneminden başlayarak her yaş grubu arasında görülür. Mayıs ayı tüm dünyada “Dünya Çölyak Farkındalık Ayı” olarak karşılanır. 

 

Sağlık Bakanlığı verilerine göre Türkiye’de ise hastalığın görülme sıklığı yüzde 1 ile binde 3 arasında değişmekte olup 250 bin ile 750 bin arasında hastanın olduğu tahmin ediliyor. Sağlık Bakanlığı, hastaların ancak yüzde 10’ununa tanı konulduğu dikkate alındığında 25 bin ile 75 bin arasında tanı konulmuş hasta bulunuyor. Çölyak hastalığının bölgede yoğun olduğu bilinirken, en fazla görülen kentler arasında Diyarbakır ve Urfa geliyor. Birçok hastalığın tedavisinin olmadığı gibi çölyak hastalığının da tedavisi henüz bulunmuş değil. Çölyak hastalığının ilerlememesi için doktorlar yaşam boyu glütenden uzak bir şekilde diyet yapmayı öneriyor. Bu diyet uygulanmadığında hastalık ilerleyerek kolon kanserine dönüşür. 

 

Yüksek fiyat yüzünden birçok aile diyeti uygulayamıyor

 

Glutensiz gıdaların pahalı olmasından kaynaklı çölyak halk arsasında “zengin hastalığı” olarak da tanımlanıyor. Çölyak büyük oranda yoksul kesimde görülüyor. Öyle ki birçok aile çölyak ürünlerinin pahalı olmasından kaynaklı diyetlerini yapamıyor. Çölyaklılar gıda almakta maddiyat açısından büyük zorluk yaşarken devletin destek için verdiği para miktarının da ailelere destek olduğu söylenemez. Devlet 0 ile 5 yaş arasındakilere 78,75 TL, 5 ile 15 yaş arasındakine 120 TL, 15 yaş ve daha üzerindeki çölyak hastaları için ise ayda 108,75 TL veriyor. Fakat devletin göz önünde bulundurmadığı bir şey ise çölyak hastalarının aldığı gıdaların fiyatlarının çok yüksek olması. Gıdaların ortalama fiyatlarına bakılınca; makarnanın 20 TL, mini kekin 5 TL, bisküvi çeşitlerinin 3,75 TL’den başlayıp daha da yukarıya çıktığı görülüyor. 

 

Bir paket undan 2 ekmek çıkıyor!

 

Çölyak hastaları için bir diğer sorun ise herhangi bir fırında, markette veya lokantada özellikle ekmek ve yiyecek yapılmaması. Hastalar evde kendi çabaları ile ekmek ve yiyecek ihtiyacını karşılıyor. Küçük bir un paketinden ortalama 2 ekmek çıkarken bir evde birkaç çölyak hastasının olması un paketi sayısını 10 veya 15 pakete çıkarabiliyor. Çölyak hastaları için yapılacak bir pastanın maliyeti de ortalama 50 TL. Ayrıca yapılacak pasta için glütensiz olması da ayrıca dikkat edilmesi gereken bir konu. Bu da aile için ekstra bir masraf oluyor.  

 

Kısıtlı destekler ara ara kesiliyor!

 

Çölyak hastaları birçok zorlukla uğraşırken son günlerde hastaneye gidenlerin muayene borcu ödemedikleri ve bundan dolayı da devletin verdiği kısıtlı desteğin kesildiği iddia ediliyor. Çölyak desteğinde çıkan herhangi bir sorunda paranın verilmeyen tarihlerde daha sonra toplu olarak verildiği biliniyor.