Hikmet Tunç

 

VAN - İran’daki deprem nedeniyle Başkale’deki evi yıkılan birçok kişi kalan hayvanlarını satarak şehir merkezine taşınmak zorunda kaldı. Van’da kiracı olarak borç içinde yaşayan Saniye Akpınar, yetkililer tarafından hiçbir destek görmediklerini, barınacak yer dahi bulamadıklarını belirterek, “Aylar sonra barınacak yer verildi de yiyecek ekmek kalmadı” dedi. 

 

İran’ın Türkiye sınırındaki Xoy kentinde 23 Şubat tarihinde meydana gelen 5.9 şiddetindeki deprem, Van’ın Başkale ilçesinde yıkıma ve ölümlere neden oldu. İlçeye bağlı sınır hattında bulunan Gelenler, Böğrüpek (Xanik), Kaşkol (Qaşkol) ve Özpınar (Elbis) mahallelerinde depremden kaynaklı birçok kerpiç ev ile ahır yıkılırken, 11 yurttaş ise yaşamını yitirdi. Fay hatları üzerinde bulunan mahalleler sıklıkla deprem sarsıntısıyla karşı karşıya kalırken, kış koşulları nedeniyle insanların yaşayabileceği koşullar kalmadığından Van’ın merkezine göç etmek zorunda kaldılar.

 

Hayvanlar da barınaksız kaldı

 

Kaşkol (Qaşkol) Mahallesi’nde yaşayanların kerpiç ve briketten yapılan evleri sıklıkla meydana gelen artçı depremler nedeniyle hasar görmüş olsa da yoksulluğun başka seçenek bırakmadığı mahalle deprem gerçekliğiyle yaşamak zorunda bırakıldı. En son 23 Şubat tarihindeki 5,9 şiddetindeki depremin ardından büyük bir yıkım gerçekleşti. Eksi 15 derecenin daha altına düşen sıcaklık nedeniyle durum daha da zorlaşmıştı. Deprem sadece mahalleliyi değil, tek geçim kaynağı olan hayvanlarını da enkaz altında bırakmıştı. Geriye kalan hayvanların ise barınacağı bir ahır olmadığından soğuk havanın etkisiyle birçoğu yaşamını yitirmişti. 

 

Barınacak yer bulamayan depremzedeler, kalan hayvanlarını da sattı

 

Yetkililer tarafından vaat edilen yardımlar sadece günlük yiyecek ve günler sonrasında gelen çadırlarla sınırlı kalınca, mahalleli çareyi doğduğu toprakları terk etmekte bulmuştu. Birçok mahalleli çareyi komşu mahallelerdeki ya da Van’daki akrabalarına dayanışmada buldu. Depremin yıkıntıları arasında canlarını hiçe sayarak kurtardıkları hayvanlarını daha sonra çaresizlikten kaynaklı değerinin çok altında satan depremzedeler, bu parayla da kent merkezinde ev kiraladı. 

 

Koyunlarını satarak Van’a taşındı

 

Hayvanlarını satarak şehir merkezine yerleşmek zorunda kalan Saniye Akpınar, “30 koyunum vardı. Depremden sağ kurtarabildim, ama soğuktan kaynaklı 5 tanesi öldü. Benim de tek geçim kaynağım koyunlarımdı” dedi. Günler sonra kendilerine kıyafet ve günlük yiyecek getirildiğini belirten Saniye, çadırın ise çok daha geç verildiğini söyledi. Depremin olduğu Şubat ayında havanın çok soğuk olduğunu kaydeden Saniye, “Dışarda bir dakika dahi durulamazken, çocuklarımla birlikte 4 gün ve geceyi dışarıda geçirdim. Ellerimizi nefesimizle ısıtıyorduk. Çadıra sobayı kurdum ancak sürekli duman çıkıyordu. İçerde dumandan duramıyorduk, dışarıda soğuktan duramıyorduk. Yüzümüz soğuk havaların oluşturduğu çatlaklarla doldu. Baktık başka çare yok. Kalan koyunları da satarak kent merkezine taşındık” sözlerini kullandı.

 

‘Aylar sonra barınacak yer sağlandı, ama yiyecek ekmek kalmadı’

 

Barınacak yeri olmadığı için Van’ın Tuşba ilçesine bağlı İskele Mahallesi’nde bir evin alt katına kiracı olarak taşınan Saniye, “25 koyunu 10 bine sattık. O parayla da yaklaşık 3 aydır geçimimizi sağılıyoruz. Ayda 500 TL kira ödüyorum. Faturalarla ve mutfak masrafıyla birlikte elimizde hiçbir şey kalmadı. Neyle geçiniriz bilemiyorum. Konteynerlar havalar ısındıktan sonra verildi. Barınacak yer verildi de yiyecek ekmek kalmadı” dedi.

 

‘Doğduğum topraklarda borçlu olarak yaşayacağım’

 

Tekrar Qaşkol’a yani doğduğu mahalleye dönmek istemediğini söyleyen Saniye, “Bana şimdi deniliyor ki konut yapılacak. 180 bin TL karşılığında bana konut yapacaklar. Tabi faiziyle birlikte geri ödeme kaydıyla. Ben bu parayı nereden getiririm. Doğduğum mahalleye dönmek istemiyorum. Çünkü geçinecek bir şeyim kalmadı. Nasıl yaşarım. Üstelik verdikleri konutla birlikte ise borçlu kalacağım” diye konuştu.