İranlı şair, yazar, kadın hakları aktivisti Füruğ Ferruhzad 86 yıl önce bugün doğdu.

 

Tarihte bugün yaşanan kimi önemli gelişmeler şu şekilde:

 

1935: İranlı şair, yazar, kadın hakları savunucusu Füruğ Ferruhzad bugün Tahran’da dünyaya geldi. Füruğ, henüz 16 yaşındayken sanat çevrelerinde çokça tanınan Perviz Şapur’a aşık oldu ve evlendi. Ancak bu evliliği boşanma ile sonlanan Füruğ, evliliğinden olan çocuğunun velayet davasını kaybetti. Füruğ’un ilk şiir kitabı “Esir” 1955’te yayımlandı. Aynı yıl depresyon teşhisiyle bir psikiyatri kliniğinde yatarak tedavi gören Füruğ, ardından dokuz ay sürecek olan bir Avrupa seyahatine çıktı. 1956’da yayımlanan ikinci şiir kitabı Duvar’ı, 1958’de İsyan takip etti. Yaratıcılığını sinemaya da taşıyan Füruğ, oyunculuk, senaristlik, kameramanlık, yönetmen yardımcılığı, film editörlüğü de yaptı. Sinema alanındaki yapımları birçok ödüle layık görülen Füruğ, 1964’te ise yeni bir şiir kitabı yayımladı. “Bir Başka Doğuş” adıyla Türkçeye de çevrilen bu kitap, Füruğ’un şiirde en mükemmel ve başyapıt niteliği taşıyan eseri olarak kabul ediliyor.

 

1996: Çalışmalarına 90’lı yıllarda Halk Kültür Derneği’nde (HKD) kadın komisyonu olarak başlayan, yine bu dönemde farklı kesimlerden oluşan Bağımsız Kürt Kadın Örgütlenmesi içinde yer alan Azadı Kürt Kadın Grubu’ndan kadınlar, 5 Ocak 1996’da Jiyan Kadın Kültür Evi’ni açtı. Jiyan Kültür Evi’ndeki kadınlar bağımsızlıklarını tanımlarken üç bağımsızlık alanını vurguladı: “Farklı sorunları yaşadığımızdan Türk kadınlarından, erkek egemenliğinin karşısında oluşumuzla erkeklerden ve siyasi örgütlenmelerden bağımsız”. Jiyan Kültür Evi’nin Kürt kadınların dillerine, kültürlerine getirilen baskıcı anlayışa ve erkek egemenliğine karşı duruşu güçlendirecek bir yer olması hedeflendi.

 

2015: Batman Belediye Eşbaşkanı Gülistan Akel ve Belediye Meclis Üyesi Hülya Baltaş, Hamide Çelik ve bir grup belediye çalışanı, “Öcalan’a Özgürlük” kampanyasına katıldıkları gerekçesiyle gözaltına alındı.

 

2016: DAİŞ, Kuzey ve Doğu Suriye’nin Rakka kentinde savaş gerçeklerini dünyaya aktaran gazeteci Rukiye Hasan'ı katletti. Rukiye, DAİŞ çetelerinin işgali altındaki Rakka şehrinde yaşananları tüm dünyaya duyurmasıyla tanınıyordu. Daha önce defalarca tehdit aldığını söyleyen Rukiye, Facebook hesabından yaptığı son paylaşımlarında "DAİŞ'in kafamı kesmek istediğini biliyorum. Başımı kesmelerini, onların aşağılamalarıyla yaşamaya tercih ederim" demişti.

 

2018: Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un davetlisi olarak Paris'te bulunan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütünün ardından feminist grup FEMEN tarafından da protesto edildi. FEMEN'in Fransa örgütlenmesi, Tayyip Erdoğan'ın ziyaretine dair Türkiye'de erişim engeli getirilen Twitter hesabı @Femen_France'ten, “Erdoğan bugün Fransız mevkidaşı Macron ile öğle yemeğinde buluştu. Erdoğan'ın yiyip bitirdiği şeyler: Kadın hakları, eşcinsel hakları, Kürt hakları, gazeteci hakları! #FEMEN” paylaşımı yapıldı. FEMEN aktivistleri protesto gösterisinde "İnsan hakları katili Erdoğan" diye bağırdı. 

 

2018: Paris’te katledilen Kürt kadın siyasetçi Sakine Cansız’ın ”Hep Kavgaydı Yaşamım” isimli kitabının 3. cildi, katliamın yıldönümü öncesinde Mezopotamya Yayınları tarafından Almanca ve İtalyanca yayınlandı.

 

Paris’te KNK Temsilcisi Fidan Doğan ve gençlik hareketinden Leyla Şaylemez ile birlikte katledilen PKK kurucularından Sakine Cansız’ın ”Hep Kavgaydı Yaşamım” isimli kitabının 3’üncü cildinin Almanca ve İtalyanca baskısı çıktı. Kitabın 3’üncü cildi katliamın yıldönümü öncesinde Mezopotamya Yayınları tarafından Almanca ve İtalyanca yayınlandı. Almancası ”Mein ganzes Leben war ein Kampf” ismiyle basılan kitap, “guerilla” alt başlığıyla yayınladı. Kitabın çevirisi, daha önceki iki cildi de çeviren Agnes von Alvensleben ve Anja Flach tarafından yapıldı.

 

2018: "Toplum değerlerine aykırı" klip çektiği iddia edilen Mısırlı şarkıcı Leila Amer tutuklandı. Polis tarafından 4 gün gözaltında tutulan şarkıcı Leina Amer hakkında suç duyurusunda bulunan hukukçu Ahmed Mahran isimli erkek, klibin gençler ve toplum için büyük “risk” teşkil ettiğini savundu. Ahmed Mahran’ın şikayetini haklı bulan eril yargı, Leina'nın tutuklanmasına karar verdi.

 

2019: 164 kadın ve LGBTİ+ kurumunun çağrısıyla Türkiye'nin dört bir yanından yüzlerce kadının katılımı ile birlikte mücadele edebilmenin yeni yollarını bulmak amacıyla İstanbul'da Fulya Sanat Merkezi'nde "Türkiye Kadın Buluşması" gerçekleştirildi. Birçok atölye çalışmasının yapıldığı buluşma iki gün sürdü.

 

2020: Dersim'de Munzur Üniversitesi öğrencisi Gülistan Doku kaybedildi. Gülistan'dan 5 Ocak'tan itibaren haber alınamamasının ardından kadın örgütleri hem sosyal medyada hem de alanlarda "Gülistan Doku nerede" diye sormaya başladı. Gülistan'ın kaybedilişinin ardından etkin bir soruşturma yürütülmezken, baş şüpheli Zainal Abakarov hakkında da herhangi bir işlem yapılmadı.

 

2020: Kuzey ve Doğu Suriye’nin Rakka kentinde Rakka Sivil Meclisi Kadın Komitesi Hikûmiyê bölgesinde ikinci serasını açtı. Kadınlara yönelik projeler üreten komitenin amacı, kadınlara ekonomik alan açmak. Sera projesi Hikûmiyê’de 5 dönüm arazi üzerinde hayata geçirildi. Projede 3 ayrı sera yer alıyor ve her serada 5 kadın çalışıyor.