17 Mart 1877: Edith New doğdu
- 09:44 17 Mart 2021
- Tarihte Bugün
İngiliz süfrajetlerden Edith New, bugün doğdu. Edith, kadınların oy hakkı için verdiği mücadele ve cezaevindeyken yaptığı eylemlerle biliniyor.
1877: İngiltereli süfrajetlerden Edith Bessie New, İngiltere’nin Wiltshire kentinde bulunan Swindon’da 17 Mart 1877’de dünyaya geldi. 20’li yaşlarında öğretmenlik mesleğini bırakan Edith, Kadınların Sosyal ve Siyasi Birliği (WSPU) aktivisti olarak çalışmaya başladı. Baskılara ve tutuklamalara rağmen kadınların oy hakkı için verdiği mücadeleden vazgeçmeyen Edith, tutuklandığı dönem, cezaevinde açlık grevine başladı. Bu dönemde kadınların oy hakkı için farklı eylem yöntemleri geliştirdi. Bunlar arasında yangın çıkarmak da vardı. Yargılandıkları mahkemelerde yönetimi bombalı eylemler yapmakla tehdit eden kadınlar, Ağustos 1908’de cezaevinden çıktıklarında, onlar için geçit töreni düzenlendi. WSPU, oy hakkı hareketine katkılarından dolayı Edith’e “cesareti için” Açlık Grevi Madalyası verdi.
Edith, 2 Ocak 1951’de 73 yaşındayken yaşamını yitirdi. 2011'de Swindon'daki bir caddenin adı onun onuruna değiştirildi.
Tarihte bugün yaşanan diğer gelişmeler şöyle:
1956: Fransız bilim insanı Irène Joliot-Curie, 12 Eylül 1897’de Fransa’nın başkenti Paris’te bilim insanı Marie Sklodowska-Curie ve Pierre Curie'nin kızı olarak dünyaya gelir. Irène, radyoaktivite keşfi ile 1935'te Nobel Kimya Ödülü’nü kazanır. Bu ödül Curieleri en fazla Nobel kazanmış aile yapar. Irène, 17 Mart 1956’da yine Paris’te yaşamını yitirir.
1969: Siyasetçi Golda Meir Ukrayna’nın başkenti Kiev'de doğdu, 1906'da ailesiyle birlikte çocukken Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etti ve orada eğitim gördü, öğretmen oldu. Evlendikten sonra ise 1921'de Filistin'e yerleşti. Golda, Çalışma ve Dışişleri Bakanı olarak görev yaptıktan sonra 17 Mart 1969'da İsrail başbakanlığına seçildi. Dünyada dördüncü ve İsrail'de ofisi elinde tutan ilk ve tek kadın olarak, İsrail siyasetinde "Demir Leydi" olarak nitelendirildi. Golda, "Yahudi halkının güçlü iradeli, düz konuşan, gri topuzlu (saçı için) büyükannesi" olarak tasvir edildi. Golda, Yom Kippur Savaşı'ndan sonraki yıl 1974'te başbakanlıktan istifa etti. 1978'de ise lenfoma nedeniyle yaşamını yitirdi.
2016: Brezilya'nın Porto Alegre şehrinde çok sayıda kadın hareketi, akademisyen, öğrenci, feminist kolektif ve topraksız köylülerden oluşan 70'den fazla kadın ile 2 günlük Jineolojî Kampı düzenlendi. Porto Alegre'de kurulan Kürt Kadınlarıyla Dayanışma Komitesi'nin organize ettiği 2 günlük "Jineolojî ve Kürt Kadın Hareketi Mücadelesi" konulu eğitim için, ülkenin birçok yerinden 70'den fazla kadının katılımıyla kamp düzenlendi. Kampta özyönetim alanlarında direnen Kürt kadınlarına selam gönderildi. Jineolojî’nin kutsal bir çalışma olduğunu belirten kadınlar, Kürt kadınlarının imkansızı başardığını söyledi.
2018: İstanbul Valiliği, olağanüstü hal (OHAL) koşullarını gerekçe göstererek, Fransız Kültür Merkezi'nde düzenlenen 16'ncı Uluslararası Gezici Filmmor Kadın Filmleri Festivali'nde bugün gösterilecek olan "Yeva" isimli filmi yasakladı. Valiliğin gerekçe olarak, İran-Ermenistan yapımı bir dram filmi olan "Yeva"dan Azarbeycan'ın şikayet etmesi sonucu, “Azerbaycan'ın hassasiyetlerini düşünerek yasaklandığı” belirtildi.
Ermenistan'ın Sinema Merkezi ve İran'ın Farabi Sinema Kurumu'nun işbirliğiyle çekilen film, 41’inci Montreal Dünya Filmleri Festivali'ne katıldı. Film, 90’ıncı Akademi Ödülleri'nde "Yabancı dilde en iyi film" dalında Ermenistan sinemasını temsil etmek üzere seçilmişti.