Memihan Zeydan

 

HABER MERKEZİ – Ekonomi haberlerinde kadınların başarıları kendi emekleriyle değil, dış desteklerle açıklanıyor. Medya, kadını özne olmaktan çıkarıyor.

 

Medyanın kadınlara yaklaşımını, medyada kadınların nasıl yer aldığına dair binlerce rahatsız edici örnekle her gün karşılaşıyoruz. Var olan sorunlu kadın temsillerini düzeltmek yerine her gün bir yenisini ekleyen havuz medyası, bunu tüm alanlarda olduğu gibi ekonomi haberlerinde de sürdürüyor. Kadınların başarıları, medyada hâlâ küçültücü ifadelerle sunuluyor; kadının kendi emeği ve çabası geri plana itiliyor.

 

Kadının ekonomik başarıya tek başına ulaşması hâlâ içselleştirilebilmiş değil. Erkek egemen medya aklı, bunu kabul etmekte zorlandığı için, başarı hikâyeleri anlatılırken erkek kırılganlığını en az yaralayacak biçimler tercih ediliyor. Ekonomi sayfalarında yer bulan kadın başarılarına mutlaka bir “yardımcı sebep” ekleniyor: devletten alınan hibe, bankadan çekilen kredi ya da birinin eşi, kızı, annesi olmak.

 

Medyanın vitrininde yer bulamayan kadınlar

 

Medya, “ilham veren kadınlar” başlığı altında başarıyı yüceltirken, aslında ön plana çıkarılan kadının kendi çabası değil, ona sunulan fırsatlar manşetlere taşınıyor. Ancak o fırsatları sunan yapılar, aynı zamanda kadınların sömürülmesine, sigortasız ve güvencesiz çalışmasına da göz yuman sistemin ta kendisi.

 

Medya, tuvalet temizliği yapan, reçel üreten, pazarda çalışan ya da terzilikle geçinen kadınları manşetlerine taşımıyor. Çünkü bu kadınların hikâyeleri, medyanın oluşturmak istediği vitrinin “parıltısına” uymuyor. Devletin bu alanlardaki görmezden gelme tavrına, medya da sessiz kalarak ortak oluyor.

 

‘Başarılı’ kadınlar nasıl başardı?

 

Peki, medya “başarılı kadınları” nasıl gösteriyor? Hangi başlıklarla sunuyor?

 

*Vatan Gazetesi: “Sivas’ta kadın girişimci belediyedeki işinden istifa edip devletten aldığı hibe ile otel açtı.”

 

*Yine Vatan Gazetesi: “25 yıl sonra memleketine dönen girişimci kadın kendi işini kurdu! Örnek başarı hikâyesiyle kadınlara ilham oldu.”

 

*DHA: “Hepsiburada, e-ticaret yapan kadın kooperatifi sayısını iki katına çıkaracağını duyurdu.”

 

*Ekotrent: “Türk Telekom mağazalarını girişimci kadınlara açıyor.”

 

Bu başlıklar, kadınların çabasından çok, başarılarının başkaları tarafından mümkün kılındığını vurguluyor. Kadının öznesi olduğu mücadele, gölgede bırakılıyor.

 

Hangi başarı?

 

Kadınların hiçbir başarısını kabul etmeyen havuz medyasının, eşbaşkanlık sistemine yönelik sessizliği de dikkat çekici. Medya, bu sistemin kadınlara sunduğu istihdam olanaklarını, açtığı kurumları ekonomi sayfalarında asla haberleştirmiyor. Üstelik, erkek egemen iktidarın atadığı kayyımlarla kapatılan kadın kurumları da görmezden geliniyor.

 

Oysa “devletten aldığı hibe ile otel açan kadın” ile bir halkın iradesini kazanarak seçilen bir kadının başarısı arasında hiyerarşi kurmak, medya eliyle yapılan bir değersizleştirme biçimidir. Her iki örnek de kadının mücadelesi ve başarısıdır; biri diğeri kadar kıymetlidir.