Neslihan Kardaş 

 

WAN - Bêdlîs’in Yukarı Ölek  (Oleka Jor) Mahallesi’nde bulunan Garzan Mezarlığı, 8-17 Aralık 2017 tarihleri arasında saldırı sonucu yıkılması ve cenazelerin İstanbul’da bulunan Kilyos Mezarlığı’nın kaldırımına plastik kutularda gömülmesinin üzerinden 7 yıl geçmesine rağmen hala ailesine teslim edilmeyen çok sayıda cenaze var.

 

Bêdlîs’in (Bitlis) Yukarı Ölek  (Oleka Jor) Mahallesi’nde bulunan Garzan Mezarlığı, 8-17 Aralık 2017 tarihleri arasında saldırı sonucu yıkıldı. Mezarlıkta bulunan ve PKK’lilere ait olan 267 cenaze 19 Aralık 2017 tarihinde mezarlıktan çıkarıldı. Uzun süre cenazelerin nereye götürüldüğü bilinmezken, 2 Ocak 2018’de Bêdlîs Valiliği tarafından yapılan açıklamayla cenazelerin İstanbul Adli Tıp Kurumu'na (ATK) götürüldüğü öğrenildi. 

 

7 yılda yalnızca 30 cenaze teslim edildi

 

Cenazelerin, ATK'de bir süre bekletildikten sonra İstanbul’da bulunan Kilyos Mezarlığı'nda kimsesizler için ayrılan bölümün kaldırımına defnedildiği ortaya çıktı. Cenazelerini almak isteyen ve bunun için mücadele eden aileler ise kan örneği verdi. Aradan geçen 7 yıla rağmen ailelerine ulaştırılan cenaze sayısı ise 20 ile 30 arasında. Cenazelerini almak isteyen ailelerin mücadelesi ise hala devam ediyor.

 

İlk cenaze 61 gün sonra alınabildi

 

Cenazelerin İstanbul ATK’ye götürüldüğünü ise 2014 yılında Kobanê direnişinde yaşamını yitiren ve cenazesi aynı mezarlığa defnedilen YPJ savaşçısı Dilan Bingöl’ün babası Lezgin Bingöl valiliğe ve jandarmaya verdiği dilekçe üzerine öğrenirken, dijital medya hesabından yaptığı paylaşım ile kamuoyuna duyurdu. Dilan Bingöl’e ait cenaze ailenin mücadelesi sonucu 61 gün sonra alınarak memleketi Bêdlîs’in Tetwan (Tatvan) ilçesinde defnedildi. 

 

5 Şubat 2018 tarihinde bir cenaze daha teslim edildi

 

2015'te Kobanê’de yaşamını yitiren Celal Övmen’in cenazesi ise Amed’de yapılan otopsi işlemlerinin ardından aileye teslim edilmiş ve Garzan Mezarlığı’na defnedilmişti. Yaşanan saldırının ardından İstanbul ATK’ye götürülen cenazeler arasında yer alan Celal Övmen’in cenazesi 5 Şubat 2018 tarihinde ailesine teslim edildi. Cenaze ailesinin yaşadığı Bêdlîs’in Elcewaz (Adilcevaz) ilçesine bağlı Sipana Jerê (Aşağı Sipan) köyüne götürülerek burada yeniden toprağa verildi.

 

13 Aralık 2019’da 10 cenaze teslim edildi

 

12 Aralık 2019’da 11 aile, cenazelerini almak için İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı'na başvuruda bulundu. Başsavcılık, aldığı kararla cenazelerin ailelerine teslim edilmesi kararı aldı. Bunun üzerine aileler gerekli evrakları teslim etti. Aileler, işlemlerin tamamlanmasının ardından cenazelerini almak üzere 13 Aralık 2019’da Kilyos Kimsesizler Mezarlığı'na geçti. DNA eşleşmesi yapılan cenazelerden sadece 10'u ailelere teslim edildi. Hüseyin Döner'in cenazesi ise gerekli evraklar mezarlık müdürlüğü yetkililerine ulaşmadığı gerekçesiyle ailesine teslim edilmedi.

 

Teslim edilen 10 cenaze

 

Cenazesi ailelerine teslim edilen 10 kişinin isimleri ise şöyle: Ferhat Can (Ferhat Garzan), Burhan Altıntaş (Numan Tatvan), Fedakar Turan (Vecip), Faysal Bingöl (Herekol), Mehmet Reşit Karakoç (Gabar) ve Necla Karabay’ın (Zekiye) cenazeleri Bêtlis’in Tatwan ilçesinde, Ahmet Döner (Edip) ve Behzat Yıldırım’ın (Kani Garzan) cenazesi Bêtlis’in Xizan (Hizan) ilçesinde, Müzeyyen Gördegiri’n (Berivan) Êlîh’te ve Nadire Elma’nın (Nalin) cenazeleri ise Mêrdîn’in Nisêbîn (Nusaybin) ilçesinde defnedildi.

 

Eşleşmeden 75 gün sonra cenaze teslim edildi  

 

13 Aralık 2019’da DNA eşleşmesi yapılan 11 cenazeden 10’u teslim edilirken, cenazesi “gerekli evraklar mezarlık müdürlüğü yetkililerine ulaşmadığı” gerekçesiyle ailesine teslim edilmeyen Hüseyin Döner’in (Sîdar Sîpan) cenazesi ise 28 Şubat 2020’de ailesine teslim edildi. Hüseyin Döner, 2013 yılında DAİŞ saldırıları nedeniyle Kobanê’ye gitmiş, 2014 yılında DAİŞ saldırısında Kobanê’de yaşamını yitirmişti. PKK’li Cengiz Demir’in (Sami) cenazesi de Hüseyin Döner’in cenazesi ile aynı tarihte teslim edildi.

 

DNA eşleşmesinden 2 yıl sonra cenaze teslim edildi

 

23 Temmuz 2020’de Faydan Yeşilırmak’ın cenazesi, ailesi tarafından teslim alındı. Kobanê’de 2014 yılında DAİŞ’e karşı savaşırken hayatını kaybeden Faydan Yeşilırmak’ın cenazesi, verilen DNA örneğinin eşleşmesinin üzerinden 2 yıl geçtikten sonra ATK sonuçları aileye bildirildi. Cenazeyi teslim alan aile, Sultangazi ilçesine bağlı Hapipler’de bulunan Yayla Mezarlığı’na defnetti.  

 

Cenaze plastik kutu ile kefenlendi

 

Leyla Kaya’nın cenazesi annesi Halide Kaya’nın verdiği DNA örneğinin eşleşmesi sonucu 9 Şubat 2021’de teslim edildi. Plastik kutu içerisinde aileye teslim edilen Leyla Kaya’nın cenazesi plastik kutu ile birlikte kefene sarılarak defnedildi.

 

Onlarca cenaze henüz ailelerine teslim edilmezken, ailelerin cenazelerini alma mücadelesi ise sürüyor.