
‘Têkoşîna Azadiyê ya Kurd veguherînên civakî yên radîkal afirandiye’
- 09:02 27 Gulan 2025
- Rojane
Melîke Aydin
ÎZMÎR - Rojnameger û nivîskar Ayşe Dûzkan, bal kişand ser geşedanên siyasî û got: "Tevgera Azadiya Kurd guhertinên civakî yên girîng afirandiye. Îro Tevgera Azadiya Kurd têk biçe jî, di civaka xwe, herêmê û Tirkiyeyê de tovên azadî, wekhevî û demokrasiyê çandiye. Ger pêvajoya çareseriyê ya berê tevî hemû hovîtî û êş û azaran heta îro berdewam kir, ev bi saya wan tovan e."
Piştî banga "Aştî û Civaka Demokratîk" a Rêberê Gelê Kurd Abdullah Ocalan PKK'ê di 1'ê Adarê de agirbest îlan kir. Ligel ku piştî biryara betalkirinê heta niha Tirkiyeyê gavên berbiçav neavêtiye jî, ev biryar di derdorên cuda de bi berfirehî tê nîqaşkirin.
Rojnameger û nivîskar Ayşe Dûzkan ku di heman demê de şahida serdema bi navê ‘Pêvajoya Çareseriyê’, ‘Bê Pevçûn’ an jî ‘Pêvajoya Aştiyê’ ya di navbera destpêka 2013 û Tîrmeha 2015’an de bû, nirxandin kirin.
Ayşe Dûzkan, anî ziman ku ne tenê ji ber ku alîgirê aştiyê ne, ji ber ku ew alîgirê çareseriya siyasî ya pirsgirêka Kurd in jî dixwazin çek bên bêdengkirin û got, "Em behsa agirbesteke vala nakin. Diviyabû me vê yekê ji gelên li van xakan ên ku ji van mijaran haydar in û têkiliya wan a bi hişmendiya siyasî ya bi jiyana xwe ya civakî re têkildar e, bi vê yekê re vegotibûya. Aştî, têkoşîna aştiyê di van hemûyan de qetlîam û îşkence hene, di van pêvajoyên wisa de mirov di girtîgehê de dimînin.
Avakirina sîstemeke nû
Kes guh nade rewşenbîran, rewşenbîr jî guh nadin hev. Bi dîtina min destê Tirkiyê di qada navneteweyî de zêde ne xurt e. Donald Trump dixwaze li herêmê sîstemeke nû ava bike û Tirkiye jî pê re di nava hevkariyê de ye û meyla vê yekê ye. Divê em hemû Tirk û Kurd di nav ewlekarî, dewlemendî û aştiyê de bi xweşî bijîn. Ez nafikirim ku pirsgirêka kurd tenê be. Ev dikare were wateya piçûkkirina pîşesaziya parastinê. Ji vê re dibêjin parastina çekdarî. Tê wateya afirandina hawîrdorek ku pereyê ku hatiye veqetandin di warê perwerde û tenduristiyê de ji civakê re vegere. Ez vê jî bibêjim, beşeke girîng a neteweperestan dibêje ku ew li dijî emperyalîzmê ne. Ez jî li dijî emperyalîzmê me; Ez wisa difikirim ku ev beşek ji her çepgir e. Lê wek nimûne, eger ji bo Îngilizekî li dijî emperyalîzmê ev neyê wê maneyê ku 'Îngîltere dikare here Hindistanê dagir bike û li cihekî din walî tayîn bike heta ku ew ne li dijî me ne', ez li dijî emperyalîzmê tenê destwerdana li dijî Tirkiyeyê nabînim. Divê ew bi bacên min nikaribe li Sûriyê qeymeqamekî tayîn bike. Cudahiyeke me ya wisa bi wan re heye."
Çareseriya bi rêya siyasî
Ayşe Dûzkan wiha dirêjî da axaftina xwe: "Ne her tişt bi demokrasiyê ve girêdayî ye, nebûna paşerojê, têkoşîna nan, van hemûyan bandorê dike. Yên ku derfetên wan hene dixwazin li derve, helbet li Ewropayê bijîn. Em di warê civakî de di demên kaotîk de derbas dibin. Ji aliyê dîrokî ve gelekî zehmet e, lê di heman demê de derfetên mezin jî hene. Kurd bi Tirkan re bi hev re dijîn, dizewicin, ji hev vediqetin, di qehwexaneyê de rûdinin. Yên ku di wê baweriyê de ne ku divê ev pirsgirêk bi rêbazên siyasî were çareserkirin, berpirsiyarî dikeve ser milê wan."
Bandora têkoşînê
Ayşe Dûzkan da zanîn ku Tevgera Azadiya Kurd berevajî mînakên din, guhertinên civakî yên girîng afirandiye û wiha dibêje: “Pêvajoyên avakirina netewe û nûjenbûnê bi awayê jin bi pêş dikeve. Pêvajoyên nûjenkirinê bi awayê rêxistinbûyîna civakê pêş dikeve. Îro tevgera azadiya Kurd têk biçe jî, di civaka xwe, herêmê û Tirkiyeyê de tovê azadî, wekhevî û demokrasiyê çandiye. Ger pêvajoya çareseriyê ya berê tevî hemû hovîtî û êş û azaran heta îro berdewam kir, ev bi saya wan tovan e.Li vir jî tiştekî wisa heye. Ev pêvajoyeke bêveger e. Helbet hêzên îslamî hene, kevneperestiya mêr heye, lê adetên rêxistinî û ruhê azadîxwaz jî hene. Ger îro ji bo jinekê Amed bi qasî şeva Îzmîrê ewle be, ev bandora têkoşînê ye. Her wiha HUDA Par çi bike bila bike. Bi baweriya min divê tirk û sosyalîst jî vê yekê bibînin da ku bigihîjin civakek pirreng. Ji aliyê din ve, ez difikirim ku sosyalîzm tiştek e ku qirêj bûye. Komunîzm jî. Îro dema em dibêjin komunîzm, mebesta me Komarê ye. Lêbelê, parastina komarê, parastina Şoreşa Fransa ye. Komunîzm şoreşa proleter û şoreşa Sovyetê ye. Ev e ku meriv li ser xwedaniya taybetî ya amûrên hilberînê tiştek bibêje"
Şirîkê çarenûsê
Ayşe Dûzkan wiha destnîşan kir: "Em weke gel divê zêdetir wekhev bin, em azadtir bin û dijminê rastî kî ye nîşan bidin hev. Dijminê esil ne Kurd û Erebên ku îro têne krîmînalîzekirin û şeytanîkirin in. Nîqaşa van mijaran ji dîrokê re, meseleya dîroknas, rewşenbîr û rewşenbîran e. îro em wek hev in, çima em xwiş û bira ne, çima em îro şirîkê çarenûsê ne, ne kurd, tirk, karker, patron, lê çima em şirîkê çarenûsê ne."
Ayşe Dûzkan, anî ziman ku ji bo axaftinê pir dereng maye û got, "Sosyalîstan di van 10 salên dawî de ji Geziyê heta niha gelek hêza xwe winda kirine. Lê belê ji ber hin sedeman rexnekirina tevgera Kurd tercîh dikin ne li ser xwe. Bi baweriya min li vir dabeşkirina rolan şaş e, divê em careke din bifikirin. Pirsgirêka prensîban tune lê bi hewldana fêmkirina îro."